Cholesterol cao kiêng ăn gì? Thực phẩm nên và không nên ăn

Cholesterol cao là nguyên nhân phổ biến gây xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ và nhiều căn bệnh nguy hiểm khác. Xây dựng chế độ ăn uống khoa học kết hợp vận động có thể giảm lượng cholesterol trong máu. Vậy, cholesterol cao kiêng ăn gì? Để giải đáp thắc mắc trên, bạn cùng phòng khám gia đình Việt Úc xem ngay bài viết sau nhé!

Tìm hiểu về chỉ số cholesterol cao

Cholesterol (mỡ máu) là thành phần không thể thiếu trong cơ thể con người và tham gia vào quá trình chuyển hóa năng lượng. Nồng độ mỡ máu ở mức bình thường phải nhỏ hơn 130 mg/dL. Nếu nồng độ cholesterol cao kéo dài nhưng không được kiểm soát sẽ gây ra nhiều căn bệnh nguy hiểm cho con người.

Cụ thể hơn thì Cholesterol trong máu thường được đo thông qua xét nghiệm máu, bao gồm các chỉ số chính sau:

1. Cholesterol toàn phần (Total cholesterol):

Là tổng lượng cholesterol có trong máu.
Ngưỡng bình thường: dưới 200 mg/dL (hoặc 5,2 mmol/L).
Ngưỡng cao: từ 200-239 mg/dL (hoặc 5,2-6,2 mmol/L).
Rất cao: trên 240 mg/dL (hoặc trên 6,2 mmol/L).

2. LDL-Cholesterol (Low-Density Lipoprotein) – hay còn gọi là cholesterol xấu: LDL cholesterol cao có thể dẫn đến tích tụ mảng bám trong động mạch, gây tắc nghẽn.

Ngưỡng bình thường: dưới 100 mg/dL (hoặc 2,6 mmol/L).
Hơi cao: từ 100-129 mg/dL (hoặc 2,6-3,3 mmol/L).
Cao: từ 130-159 mg/dL (hoặc 3,4-4,1 mmol/L).
Rất cao: trên 160 mg/dL (hoặc trên 4,1 mmol/L).

3. HDL-Cholesterol (High-Density Lipoprotein) – hay còn gọi là cholesterol tốt: HDL cholesterol giúp loại bỏ cholesterol dư thừa khỏi động mạch và đưa về gan để được xử lý.

Ngưỡng mong muốn: trên 60 mg/dL (hoặc 1,6 mmol/L) giúp bảo vệ tim mạch.
Dưới 40 mg/dL (hoặc dưới 1,0 mmol/L) cho nam giới và dưới 50 mg/dL (hoặc dưới 1,3 mmol/L) cho phụ nữ là ngưỡng thấp, tăng nguy cơ bệnh tim mạch.

4. Triglyceride: Là một dạng chất béo khác trong máu, có thể gây tăng nguy cơ mắc bệnh tim khi ở mức cao.

Ngưỡng bình thường: dưới 150 mg/dL (hoặc 1,7 mmol/L).
Hơi cao: từ 150-199 mg/dL (hoặc 1,7-2,2 mmol/L).
Cao: từ 200-499 mg/dL (hoặc 2,3-5,6 mmol/L).
Rất cao: trên 500 mg/dL (hoặc trên 5,6 mmol/L)

Nguyên nhân khiến nồng độ cholesterol cao

Có nhiều nguyên nhân làm tăng nồng độ cholesterol trong máu, bao gồm:

Di truyền: Gia đình có người mắc bệnh mỡ máu thì những người khác cũng có nguy cơ mắc phải cao hơn do yếu tố di truyền.
Chế độ ăn uống và vận động: Nhiều người bị mỡ máu do ăn uống vô tội vạ, tiêu thụ quá nhiều chất béo xấu nhưng lười vận động, thường xuyên sử dụng bia rượu và thuốc lá. Chất béo không tiêu thụ hết sẽ tích tụ trong cơ thể khiến nồng độ cholesterol trong máu tăng cao.
Mắc phải 1 số căn bệnh gây tăng cholesterol: suy giáp, tiểu đường,….

Nguyên nhân khiến nồng độ cholesterol máu tăng cao

Triệu chứng khi bị cholesterol cao

Những dấu hiệu dưới đây cảnh báo nồng độ cholesterol trong máu cao, bạn nên biết để thay đổi thói quen ăn uống và duy trì chỉ số mỡ máu ổn định:

Tay chân sưng, phù nề, tê cứng.
Hôi miệng, tiêu hóa kém, hay bị đầy hơi và khó tiêu.
Đau đầu, chóng mặt, hoa mắt, nhìn mờ.
Luôn cảm thấy mệt mỏi, thiếu sức sống.
Da dễ bị mẩn ngứa, đỏ ửng, nổi mề đay.

Các dấu hiệu trên dễ nhầm lẫn với những căn bệnh khác, do đó nhiều người chủ quan không tới bệnh viện thăm khám để lại nhiều di chứng nặng nề.

Cholesterol cao gây bệnh gì?

Nồng độ cholesterol cao kéo dài là nguyên nhân gây nên nhiều căn bệnh nguy hiểm. Ví dụ như: xơ vữa động mạch, động mạch cảnh, động mạch vành, đau tim,… Nguy hiểm hơn, người bị mỡ máu có nguy cơ cao bị đột quỵ nhồi máu cơ tim ảnh hưởng tới tính mạng.

Một cách cụ thể hơn chúng tôi xin liệt kê một số bệnh có thể xảy đến nếu nồng độ cholesterol quá cao để bạn đọc tham khảo

1. Xơ vữa động mạch (Atherosclerosis)

Cholesterol xấu (LDL) tích tụ trong thành động mạch, tạo thành các mảng bám.
Các mảng bám này làm cứng và thu hẹp động mạch, cản trở lưu thông máu, gây ra hiện tượng xơ vữa động mạch.
Xơ vữa động mạch có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, gây ra các biến chứng nguy hiểm.

2. Bệnh động mạch vành (Coronary Artery Disease)

Khi động mạch vành bị hẹp nhưng chưa tắc nghẽn hoàn toàn, người bệnh có thể cảm thấy đau ngực hoặc khó thở khi gắng sức, do thiếu máu cung cấp cho tim.

Cholesterol cao gây hẹp động mạch vành, giảm lượng máu cung cấp cho tim.
Triệu chứng phổ biến bao gồm đau ngực (đau thắt ngực), khó thở.
Nếu động mạch bị tắc nghẽn hoàn toàn, có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim.

3. Tăng huyết áp và gây đột quỵ

Khi các động mạch bị thu hẹp và xơ cứng do cholesterol cao, tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu qua các mạch máu.
Điều này dẫn đến tăng huyết áp, gây căng thẳng cho tim và các mạch máu, làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch và đột quỵ.

Khi một phần não bị thiếu máu và oxy, làm tổn thương các tế bào não thì sẽ dễ xảy ra đột quỵ và dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về thần kinh hoặc thậm chí tử vong.

4. Nhồi máu cơ tim (Heart Attack)

Nếu một mảng bám cholesterol bị vỡ ra, nó có thể hình thành cục máu đông, gây tắc nghẽn hoàn toàn động mạch vành. Điều này làm ngừng cung cấp máu cho một phần của tim, dẫn đến nhồi máu cơ tim mà chúng tôi đề cập ở trên

5. Suy tim (Heart Failure)

Khi các động mạch bị thu hẹp do cholesterol cao, tim phải làm việc mạnh hơn để bơm máu.Theo thời gian, điều này có thể khiến tim bị suy yếu và dẫn đến suy tim.

Cholesterol cao thường không gây triệu chứng rõ ràng, do đó, nó được gọi là “kẻ giết người thầm lặng.” Việc kiểm tra cholesterol định kỳ, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và lối sống năng động là những biện pháp quan trọng để ngăn ngừa các bệnh do cholesterol cao gây ra.

Cholesterol cao kiêng ăn gì để hỗ trợ ổn định chỉ số

Một trong những câu hỏi hàng đầu là Cholesterol nên ăn gì và kiêng ăn gì. Chế độ ăn uống hợp lý, khoa học có thể giảm mỡ máu để cơ thể khỏe mạnh hơn, đây có thể nói là một trong những yếu tố cực kỳ quan trọng bên cạnh các điều trị về y khoa.

Phòng khám gia đình Việt Úc xin liệt kê một số thực phẩm mà người có cholesterol cao nên kiêng ăn.

1. Thực phẩm giàu chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa

Thực phẩm giàu chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa rất khó tiêu, khó đào thải. Khi tiêu thụ lượng lớn thực phẩm này, chất béo không tiêu thụ kịp sẽ tích tụ trong máu và khiến nồng độ cholesterol ngày càng tăng cao. Do đó, người bị mỡ máu nên hạn chế ăn những thực phẩm này.

Chất béo bão hòa có nhiều trong: thịt đỏ, sữa nguyên kem, bơ, pho mát, mỡ lợn. Chất béo chuyển hóa có nhiều trong: các món chiên rán, bánh ngọt, thức ăn nhanh, đồ ăn đóng hộp chế biến sẵn.

Cholesterol cao kiêng ăn gì — Cholesterol cao nên kiêng ăn thịt đỏ và thực phẩm giàu chất béo

2. Thực phẩm giàu cholesterol

Người đã có nồng độ mỡ máu cao nên hạn chế ăn những thực phẩm giàu cholesterol. Ví dụ như: nội tạng động vật, hải sản (tôm, mực, cua, ghẹ,…), lòng đỏ trứng. Bạn không cần phải kiêng hẳn nhưng nên hạn chế hết mức có thể.

3. Thức ăn nhiều đường

Để giảm cholesterol trong máu, bạn nên giảm lượng đường tiêu thụ mỗi ngày. Đường không chỉ làm tăng mỡ máu mà còn không tốt cho sức khỏe tim mạch và cân nặng nếu ăn quá nhiều. Bạn hạn chế ăn các loại bánh ngọt nhiều đường, uống nước ngọt khi nồng độ cholesterol trong máu đang tăng cao.

4. Thức ăn quá mặn

Ăn mặn không chỉ ảnh hưởng tới tim mạch, bệnh cao huyết áp mà còn có nguy cơ làm tăng mỡ máu. Người đang gặp phải tình trạng cholesterol cao nên tập thói quen ăn nhạt và hạn chế tiêu thụ 1 số thực phẩm có nhiều muối như: thịt xông khói, thực phẩm đóng hộp, các loại thực phẩm muối.

5. Hạn chế rượu bia

Khi uống nhiều rượu bia, chỉ 10% lượng cồn được đào thải qua hệ bài tiết. Lượng cồn còn lại cần được xử lý qua gan khiến bộ phận này quá tải và tổn thương. Gan hoạt động không hiệu quả sẽ ảnh hưởng tới quá trình chuyển hóa cholesterol thành năng lượng gây tăng mỡ máu. Vì thế, người đang có chỉ số cholesterol cao nên hạn chế sử dụng rượu bia hoặc các thức uống có cồn khác.

Tham khảo thêm bài viết ngăn ngừa đột quỵ bằng cách giảm lượng cholesterol mà đội ngũ Việt Úc đã chia sẻ trước đó.

Ăn gì để giảm cholesterol trong máu

Sau khi đã biết cholesterol cao kiêng ăn gì, bạn nên bổ sung thêm vào chế độ ăn các thực phẩm giảm cholesterol để nhân đôi hiệu quả. Dưới đây là 1 số thực phẩm có tác dụng ổn định mỡ máu.

Thực phẩm nên ăn khi chỉ số cholesterol trong máu cao

1. Thực phẩm giàu chất xơ hòa tan

Theo nghiên cứu, chất xơ hòa tan làm chậm quá trình hấp thụ cholesterol vào máu và thúc đẩy quá trình tiêu hóa thức ăn để giảm lượng chất béo tích tụ trong cơ thể. Chất xơ hòa tan cũng khiến bạn no lâu để giảm bớt ăn vặt. Nhờ những ưu điểm này, mỡ máu có thể được duy trì ở giá trị ổn định. Chất xơ hòa tan có nhiều trong các loại đậu, yến mạch, lúa mạch, trái cây (sung, trái bơ), rau củ (cà rốt, rau bina, cải xoăn).

2. Thịt trắng

Người bị mỡ máu kiêng thịt đỏ và nên ăn thịt trắng để cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể nhưng không làm tăng cholesterol. Thịt trắng có hàm lượng axit không bão hòa cao làm giảm mỡ máu hiệu quả.

Bạn có thể kết hợp thịt trắng, ngũ cốc và các loại rau củ, trái cây trong chế độ ăn. Một số loại thịt trắng có hàm lượng axit không bão hòa cao là: thịt gà, vịt, ngỗng (bỏ da), thịt cá,…

3. Đậu nành

Bạn phải xây dựng chế độ ăn kiêng hợp lý để cơ thể không bị thiếu dinh dưỡng và có đủ năng lượng học tập, làm việc. Đậu nành có chứa hàm lượng protein và axit amin lớn nhưng không có chất béo bão hòa và cholesterol. Vì thế, ăn đậu nành thay thế cho thực phẩm giàu cholesterol vừa cung cấp đầy đủ dưỡng chất vừa hỗ trợ giảm mỡ máu.

4. Uống trà

Một số loại trà có tác dụng giảm cholesterol, ngăn ngừa xơ vữa động mạch và tốt cho tim mạch:

Trà xanh: Chỉ nên uống 3 – 5 tách trà xanh mỗi ngày. Không nên uống trà vào lúc đói hoặc trước khi đi ngủ vì có thể gây mất ngủ, cồn cào bụng.
Trà đen: Theo 1 nghiên cứu, uống 5 ly trà đen mỗi ngày có thể giảm 11% cholesterol xấu.
Trà xạ đen: Xạ đen khô hãm trà có tác dụng giảm mỡ máu, làm chậm quá trình oxy hóa và hỗ trợ đào thải mỡ thừa.
Trà atiso: Atiso có hàm lượng hibithocin cao hỗ trợ giảm cholesterol trong máu và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Kết luận

Cholesterol cao kiêng ăn gì và nên ăn gì đã được phòng khám gia đình Việt Úc giải đáp qua những thông tin trên. Mỡ máu cao gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe, do đó mỗi người đều phải xây dựng chế độ ăn uống và vận động hợp lý để duy trì chỉ số cholesterol ổn định.

Để kiểm tra nồng độ cholesterol trong máu cũng như tầm soát các bệnh liên quan, bạn có thể liên hệ với dịch vụ khám bệnh tại nhà của phòng khám gia đình Việt Úc. Chúng tôi sẽ có mặt tại nhà trong vòng 30 phút sau khi đặt lịch để lấy máu xét nghiệm nồng độ cholesterol cũng như kiểm tra các bệnh lý liên quan tới mỡ máu.

Thông tin liên hệ:

Chi nhánh Hà Nội