Huyết áp bình thường – khái niệm giá trị chuẩn và cách duy trì huyết áp

Huyết áp là một chỉ số quan trọng phản ánh sức khỏe tim mạch và toàn bộ cơ thể. Việc hiểu rõ về huyết áp bình thường giúp bạn phòng tránh các bệnh lý liên quan đến tim mạch, huyết áp cao, hoặc huyết áp thấp. Trong bài viết này, Phòng khám Gia đình Việt Úc sẽ cung cấp những thông tin chuyên sâu và cập nhật về huyết áp bình thường.

Huyết áp là gì

Huyết áp là áp lực mà dòng máu tác động lên thành động mạch trong quá trình tim co bóp và nghỉ ngơi. Huyết áp được đo bằng hai chỉ số:

• Huyết áp tâm thu (systolic): Áp lực trong động mạch khi tim co bóp để bơm máu.
• Huyết áp tâm trương (diastolic): Áp lực trong động mạch khi tim nghỉ giữa các nhịp đập.

Chỉ số này được đo bằng đơn vị mmHg (milimet thủy ngân) và biểu thị dưới dạng “tâm thu/tâm trương” (ví dụ: 120/80 mmHg).

Đối với người bình thường, huyết áp vào ban ngày thường cao hơn ban đêm. Huyết áp có xu hướng hạ xuống thấp nhất vào khoảng từ 1 – 3 giờ sáng, thời gian con người ngủ say nhất và huyết áp sẽ tăng cao nhất vào khoảng 8 – 10 giờ sáng. Đặc biệt, khi vận động thể lực gắng sức, căng thẳng thần kinh hoặc khi trải qua các xúc động mạnh đều có thể làm cho huyết áp tăng lên. Ngược lại, khi cơ thể nghỉ ngơi, thư giãn, huyết áp có thể sẽ hạ xuống.

Huyết áp bình thường là bao nhiêu?

Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), giá trị huyết áp được phân loại như sau:

1. Huyết áp bình thường: Dưới 120/80 mmHg.
2. Huyết áp cao (giai đoạn tiền tăng huyết áp): Tâm thu từ 120–129 mmHg và tâm trương dưới 80 mmHg.
3. Tăng huyết áp giai đoạn 1: Tâm thu từ 130–139 mmHg hoặc tâm trương từ 80–89 mmHg.
4. Tăng huyết áp giai đoạn 2: Tâm thu ≥140 mmHg hoặc tâm trương ≥90 mmHg.
5. Hạ huyết áp: Tâm thu dưới 90 mmHg hoặc tâm trương dưới 60 mmHg.

Vượt qua các chỉ số này sẽ là khả năng bị cao huyết áp. Vì vậy, huyết áp bình thường cần duy trì ở mức dưới 120/80 mmHg để đảm bảo sức khỏe tối ưu.

Tại sao chỉ số huyết áp bình thường lại quan trọng

Duy trì huyết áp ở mức bình thường giúp:

• Bảo vệ tim mạch: Hạn chế nguy cơ đau tim, đột quỵ.
• Ngăn ngừa tổn thương thận: Huyết áp cao kéo dài có thể gây suy thận mãn tính.
• Bảo vệ não bộ: Huyết áp không kiểm soát có thể dẫn đến xuất huyết não hoặc sa sút trí tuệ.
• Giảm gánh nặng cho động mạch: Ngăn ngừa xơ vữa động mạch và các biến chứng tim mạch khác.

Chúng tôi có chia sẻ về triệu chứng của cao huyết áp rất chi tiết bạn đọc nên bỏ thời gian để tham khảo để hiểu được tầm quan trọng

Các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số huyết áp

Huyết áp có thể dao động tùy thuộc vào nhiều yếu tố như:

1. Tuổi tác: Huyết áp thường tăng dần theo tuổi.
2. Giới tính: Nam giới có xu hướng bị huyết áp cao hơn nữ giới, đặc biệt ở độ tuổi trung niên.
3. Lối sống: Chế độ ăn uống, mức độ hoạt động thể chất, và giấc ngủ ảnh hưởng lớn đến huyết áp.
4. Tình trạng sức khỏe: Các bệnh lý nền như tiểu đường, béo phì, hoặc bệnh thận.
5. Yếu tố di truyền: Gia đình có tiền sử tăng huyết áp làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Cách duy trì huyết áp ở mức bình thường

1. Chế độ dinh dưỡng phù hợp

• Hạn chế muối: Giảm lượng natri trong khẩu phần ăn dưới 2.300 mg/ngày (tương đương 1 thìa cà phê muối).
• Tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, và thực phẩm giàu kali như chuối, cam, khoai lang.
• Tránh thực phẩm chế biến sẵn, nhiều chất béo bão hòa và đường vì chúng có thể góp phần làm tăng huyết áp

2. Tập thể dụng thường xuyên

Việc duy trì hoạt động thể chất là vô cùng quan trọng để duy trì huyết áp bình thường. Phòng khám gia đình Việt Úc khuyên bạn nên tập ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần.

Áp dụng các bài tập như đi bộ, yoga, bơi lội hoặc chạy bộ rất tốt cho tim mạch. Nên học cách quản lý stress qua thiền, yoga, hoặc các bài tập thở.

Ngoài ra bạn hãy ngủ đủ giấc (7-8 tiếng mỗi đêm) để cơ thể được phục hồi.

3. Kiểm tra huyết áp định kỳ

Người trưởng thành nên kiểm tra huyết áp ít nhất 1 lần/năm. Những người có nguy cơ cao cần kiểm tra thường xuyên hơn.

Duy trì lối sống lành mạnh hạn chế hút thuốc và sử dụng các đồ uống có cồn để giảm nguy cơ bệnh tim mạch.

Khi nào bạn nên gặp bác sĩ

Huyết áp cao thường không có triệu chứng rõ ràng, nhưng đôi khi có thể gây đau đầu, chóng mặt, khó thở. Bên cạnh đó thì huyết áp thấp gây mệt mỏi, choáng váng, mất tập trung, hoặc thậm chí ngất xỉu.

Nếu bạn gặp phải các triệu chứng trên, cần kiểm tra huyết áp định kỳ tại phòng khám để được tư vấn kịp thời.

• Huyết áp cao hơn 140/90 mmHg dù đã áp dụng lối sống lành mạnh.
• Huyết áp thấp kéo dài và gây mệt mỏi, hoa mắt.
• Có triệu chứng đau đầu dữ dội, ngất xỉu hoặc khó thở.

Tại Phòng khám Gia đình Việt Úc thì chúng tôi có dịch vụ khám bệnh tại nhà có thể chuẩn đoán bệnh từ xa trực tiếp từ đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao. Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ bạn kiểm tra, chẩn đoán và tư vấn các giải pháp kiểm soát huyết áp hiệu quả.

Kết luận

Có thể nói chỉ số huyết áp bình thường là yếu tố nền tảng để duy trì sức khỏe tim mạch và phòng ngừa các bệnh lý nguy hiểm. Ở Việt Nam đây là căn bệnh được xếp vào loại “kinh niên” vì rất phổ biến và hay gặp ở mọi lứa tuổi.

Thông qua việc kiểm soát lối sống, duy trì chế độ ăn uống hợp lý và thăm khám định kỳ, bạn có thể bảo vệ sức khỏe của mình một cách tốt nhất.

Hãy để Phòng khám Gia đình Việt Úc đồng hành cùng bạn trong việc theo dõi và chăm sóc huyết áp, giúp bạn sống khỏe mạnh và an lành hơn.