Sự Liên Quan Giữa Virut HPV Và Bệnh Ung Thư

Hiện nay, rất nhiều người đang quan tâm đến HPV và truyền tai nhau việc tầm soát ung thư liên quan đến virut HPV này. Vậy Virut HPV là gì và mối liên quan giữa nó đến các bệnh ung thư là gì? Tất cả sẽ được giải đáp trong bài viết này của Phòng khám gia đình Việt Úc. 

Vi rút HPV là gì?

HPV là 1 nhóm gồm hơn 200 loại virut lây nhiễm qua quan hệ tình dục đường miệng, hậu môn hay âm đạo.

Vi rút HPV lây nhiễm qua đường tình dục được chia làm 2 nhóm, 1 nhóm chủng nguy cơ cao, 1 nhóm chủng nguy cơ thấp

1. Chủng Vi rút HPV nguy cơ thấp hầu như không gây bệnh. Tuy nhiên, một vài chủng virut HPV có thể tạo ra mụn cóc bộ phận sinh dục, hậu môn, miệng và họng. Trong một vài trường hợp, chúng có thể gây ra chứng đa bướu nhú hô hấp tái diễn, là u nhú lành tính phát triển trong đường hô hấp.

2. Chủng virut HPV nguy cơ cao có thể gây ra một số bệnh ung thư. Có khoảng 14 chủng HPV nguy cơ cao. Hai trong số này, HPV16 và HPV18, là nguyên nhân dẫn tới nhiều căn bệnh ung thư.

Một số sự thật về Virut HPV cần biết

1. Bất kỳ ai cũng có thể nhiễm  HPV:

Gần như tất cả mọi người có quan hệ tình dục đều có thể nhiễm vi-rút HPV ngay sau khi quan hệ. Một nửa trong số đó là chủng HPV nguy cơ cao.

 2. Hầu hết các trường hợp nhiễm vi-rút HPV không gây ra ung thư:

Hệ thống miễn dịch của con người có thể kiểm soát virut này.

3. Nhiễm chủng viut HPV nguy cơ cao có thể gây ung thư:

Đôi khi, hệ miễn dịch của bạn không kiểm soát được virut HPV. Khi nhiễm trùng HPV nguy cơ cao trong nhiều năm, nó có thể dẫn đến những thay đổi tế bào, nếu không được điều trị, có thể trở nên tồi tệ hơn theo thời gian và trở thành ung thư.

4. Tiêm vắc-xin HPV có thể ngăn ngừa ung thư:

Vắc-xin HPV có thể tránh lây nhiễm các loại vi-rút có thể gây bệnh, và ngăn ngừa nhiều bệnh ung thư liên quan đến vi-rút HPV và mụn cóc sinh dục.

Những bệnh ung thư do virut HPV

Nhiễm vi-rút HPV trong thời gian dài nguy cơ cao gây ra bệnh ung thư, ví dụ như ở cổ tử cung, hầu họng (vòm họng, đáy lưỡi và amidan), hậu môn, trực tràng, dương vật, âm đạo và âm hộ. HPV xâm nhập vào tế bào vảy niêm mạc của các cơ quan này. Vì lý do này, hầu hết các bệnh ung thư liên quan đến HPV là một loại ung thư được gọi là ung thư biểu mô tế bào vảy. Một số bệnh ung thư ở cổ tử cung xuất do virut HPV xâm nhập vào các tế bào tuyến và được gọi là ung thư biểu mô tuyến.

Một vài bệnh ung thư liên quan đến virut HPV tại Mỹ như:

– Ung thư vòm họng: 70% ca bệnh ung thư vòm họng tại Mỹ là do virut HPV và ngày một tăng. Đây là loại bệnh ung thư liên quan đến HPV phổ biến tại Mỹ.

– Ung thư dương vật: hơn 60% ca bệnh ung thư dương vật là do virut HPV.

– Ung thư âm đạo: 75% ca bệnh là do virut HPV

– Ung thư âm hộ: 70% ca bệnh là do virut HPV

Tại Mỹ, chủng virut HPV nguy cơ cao là nguyên nhân gây ra 3% ca ung thư trên phụ nữ và 2% ca ung thư trên nam giới, và theo con số ghi nhận được là 43.000 ca bệnh ung thư do HPV mỗi năm.

Trên thế giới, gánh nặng bệnh tật do virut HPV ngày một lớn, 5% ca bệnh ung thư trên toàn thế giới với khoảng 570.000 phụ nữ và 60.000 nam giới mỗi năm. Ung thư cổ tử cung khá phổ biến và là nguyên nhân dẫn tới tử vong tại các nước thu nhập vừa và thu nhập thấp, nơi chưa có các phương pháp tầm soát và chữa trị giai đoạn đầu.

Virut HPV lây nhiễm như thế nào?

Virut HPV lây nhiễm do quan hệ tình dục bằng miệng, hậu môn hoặc âm đạo, cử chỉ thân mật, tiếp xúc da qua da. Cần sử dụng bao cao su hoặc màng chắn bảo vệ miệng để giảm nguy cơ lây nhiễm HPV, tuy nhiên cũng không phải là phương pháp phòng ngừa triệt để.

Khi bị lây nhiễm HPV có các triệu chứng như nào?

Lây nhiễm virut HPV chủng nguy cơ cao đi nữa cũng không có nghĩa là xuất hiện các triệu chứng. Nhiễm HPV trong thời gian dài có thể tạo ra những bất thường trong cấu trúc tế bào ở cổ tử cung nhưng cũng không xuất hiện triệu chứng. Tuy nhiên nếu xuất hiện các tổn thương tiền ung thư thì sẽ có các triệu chứng rõ ràng hơn, và khi phát triển thành ung thư, sẽ xuất hiện triệu chứng bệnh.

Ngăn ngừa nhiễm virut HPV với vắc-xin

Vắc-xin Gardasil 9® có thể giúp ngăn ngừa lây nhiễm 9 chủng vi-rut HPV: 2 chủng gây ra mụn cóc sinh dục, và 7 chủng gây ra ung thư liên quan đến HPV.

Vắc xin đã được phê duyệt của Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) và cũng được Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) hướng dẫn:

– Đối với trẻ em gái và thanh thiếu niên, ngăn ngừa các bệnh ung thư do virut HPV như ung thư hậu môn, âm đạo, âm hộ, những thay đổi bất thường ở tế bào cổ tử cung, âm họ, âm đạo, hậu môn và xuất hiện mụn cóc.

– Đối với trẻ em trai và thanh thiếu niên, ngăn ngừa ung thư hậu môn, các vết loét hay mụn cóc vùng sinh dục.

CDC khuyến cáo tiêm vắc-xin cho trẻ em lứa tuổi 11 hoặc 12, nhưng có thể tiêm trong độ tuổi từ 9-26. Hơn nữa, vắc-xin vẫn nên được tiêm cho phụ nữ trước 26 tuổi hoặc cho nam trước 21 tuổi. Vắc-xin có thể bảo vệ bạn khỏi lây nhiễm HPV nhưng không phải là phương pháp chữa trị nếu đã lây nhiễm hay đã có bệnh do virut HPV gây nên.

Xét nghiệm tầm soát, sàng lọc ung thư và thay đổi tế bào bất thường do virut HPV

Xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung:

– Xét nghiệm HPV để kiểm tra tế bào cổ tử cung do các chủng HPV nguy cơ cao

– Xét nghiệm Pap test kiểm tra những bất thường trong cấu trúc do virut HPV nguy cơ cao

– Xét nghiệm HPV/Pap test (cotesting) để kiểm tra sự có mặt của virut cũng như kiểm tra thế bào cổ tử cung

Độ tuổi phù hợp cho xét nghiệm

– Tuổi từ 21 đến 29: xét nghiệm Pap mỗi 3 năm 1 lần

– Tuổi từ 30 đến 65: xét nghiệm 1 trong số những XN sau

            + Xét nghiệm HPV: mỗi 5 năm 1 lần

            + HPV/Pap (cotesting): mỗi 5 năm 1 lần

            + Pap test: mỗi 3 năm 1 lần

– Hơn 65 tuổi: nếu các kết quả xét nghiệm gần đây của bạn bình thường, bác sỹ có thể tư vấn cho bạn không cần xét nghiệm nữa.

Tùy thuộc vào độ tuổi và các kết quả xét nghiệm trước đó, bạn có thể được tư vấn làm xét nghiệm sau 12 tháng, hoặc có thể soi âm đạo để kiểm tra cổ âm đạo và có thể sinh thiết (nếu cần).

Xem thêm bài viết: Tầm quan trọng của tầm soát ung thư

Chữa trị những dấu hiệu bất thường trong cấu trúc tế bào do HPV

Mặc dù việc chữa trị HPV là không thể, vẫn có những phương pháp đặc biệt để chữa trị cho các tế bào có cấu trúc bất thường do HPV

– Thay đổi cấu trúc tế bào tiền ung thư: Nữ giới có thể được chữa trị với phương pháp Cắt đốt vòng điện cổ tử cung (LEEP), loại bỏ các tế bào bất thường

– Tổn thương tiền ung thư tại âm đạo, âm hộ, dương vật và hậu môn; mụn cóc và u lành tính đường hô hấp: có thể sử dụng thuốc bôi, phẫu thuật lạnh và LEEP

– Ung thư do virut HPV: Những bệnh nhân ung thư do virut HPV thường sẽ nhận phương pháp chữa trị giống với bệnh nhân ung thư có kích thước khối u tương tự. Tuy nhiên người bệnh ung thư vòm họng dương tính với HPV sẽ được chữa trị khác với bệnh nhân ung thư vòm họng không do HPV.

HPV gây ra bệnh ung thư như thế nào?

Khi virut HPV chủng nguy cơ cao tấn công tế bào, chúng làm gián đoạn sự liên hệ giữa các tế bào khác, làm cho tế bào này sản sinh không kiểm soát.  Thường thì việc sẽ do hệ miễn dịch của cơ thể chúng ta kiềm chế. Tuy nhiên, đôi lúc các tế bào này vẫn tiếp tục phát triển và tạo ra các tế bào có tổn thương tiền ung thư, và khi không được chữa trị kịp thời, các tế bào này trở thành tế bào ung thư. Nghiên cứu chỉ ra rằng quá trình  này có thể mất 10 đến 20 năm, hoặc thậm chí lâu hơn để một tế bào tổn thương về cấu trúc hoàn toàn phát triển thành tế bào ung thư.

Phụ nữ có nhiễm HPV chủng nguy cơ cao và nếu gặp một trong số những trường hợp sau sẽ có nguy cơ cao phát triển các tế bào ung thư:

– Sinh nhiều con

– Uống thuốc tránh thai trong thời gian dài

– Hút thuốc

——————

Nguồn bài viết: https://www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/risk/infectious-agents/hpv-and-cancer

Biên dịch và desgin: Phòng khám gia đình Việt Úc