Tầm soát ung thư hiện nay được coi như “ kim chỉ nam” để phát hiện sớm nhằm kịp thời đưa ra các phương án ngăn trặn, phác đồ điều trị ung thư hiệu quả từ đó làm giảm nguy cơ tử vong và giảm tối đa chi phí cho người bệnh. Một khi ung thư chuyển sang giai đoạn cuối thì tỉ lệ tử vong sẽ vô cùng cao.
Tuy nhiên, tầm soát ung thư là gì thì hiện nay không phải ai cũng biết được. Hãy cùng Phòng khám Gia đình Việt Úc tìm hiểu về Tầm soát ung thư bạn nhé!
Tầm soát ung thư là gì?
Tầm soát ung thư được coi là các biện pháp, thủ thuật được tiến hành trên cơ thể người bệnh nhằm phát hiện ra ung thư khi còn rất sớm để kịp thời đưa ra phương án chữa trị tối ưu nhất cho người bệnh
Đối với một số loại ung thư chưa có biểu hiện hay triệu chứng nghiêm trọng, hay khi khối u còn đang rất nhỏ chưa đủ để ảnh hưởng, chưa phát triển to lên hay di căn ra các mô xung quanh thì phương pháp tầm soát ung thư có khả năng phát hiện với độ chính xác cao nhờ những thủ thuật y khoa chuyên biệt và biện pháp y học hiện đại. Điều này có thể liên quan đến các xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm các mẫu mô, chẩn đoán hình ảnh như chụp X-quang, chụp CT, nội soi.
Việc phát hiện sớm ung thư (tầm soát ung thư) sớm sẽ giúp người bệnh có cơ hội điều trị thành công ngăn chặn bệnh kịp thời trước khi nó lây lan sang các phần khác cơ thể.
Vì sao phải tầm soát ung thư?
Tầm soát ung thư là phát hiện ung thư ở giai đoạn rất sớm, không có bất kỳ biểu hiện nào của bệnh. Ung thư ở giai đoạn rất sớm hầu hết được chữa khỏi bằng phương pháp đơn giản, ít tốn kém. Ngoài ra, tầm soát ung thư còn phát hiện được những tổn thương tiền ung thư – những tổn thương không phải ung thư nhưng có nhiều khả năng chuyển thành ung thư sau này.
Để phòng tránh ung thư hiệu quả, điều trước tiên cần làm là tầm soát, đặc biệt đối với những người trong nhóm nguy cơ cao như: có người thân (cha, mẹ, chị, em…) bị loại ung thư có tính chất gia đình như ung thư vú, ung thư buồng trứng, ung thư đại trực tràng và nhóm người nghiện thuốc lá, rượu bia.
Khi bạn muốn tầm soát ung thư thì nên thực hiện càng sớm càng tốt, khi bắt đầu vào tuổi nguy cơ. Nên lặp lại định kỳ 6 tháng, 1 năm, 2 năm…, tùy theo loại ung thư. Ngoài ra, chưa đến kỳ tầm soát nhưng nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ ung thư thì nên khám chuyên khoa ngay.
Các trường hợp có nguy cơ ung thư cao cần tầm soát ngay
Có rất nhiều người/ trường hợp có nguy cơ bị mắc ung thư cao mà không hề biết để đi tầm soát. Vì thế họ không ý thức được những nguy hiểm đang rình rập về sức khỏe của bản thân. Chúng tôi sẽ liệt kê những người có nguy cơ mắc ung thư cao và cần có ý kiến bác sĩ để tầm soát ung thư ngay
1. Đã được chuẩn đoán và điều trị ung thư trước đây
Rất nhiều người hiện nay vẫn nghĩ rằng, ung thư có thể chữa khỏi và không bị tái lại, nhưng điều đó hoàn toàn sai lầm, bạn bị đã từng có nguy cơ hoặc đã điều trị trước đây nguy cơ mắc phải ung thư của bạn sẽ ngày càng cao hơn.
2. Có người trong gia đình ( quan hệ huyết thống) mắc bệnh sau
- Ung thư vú
- Ung thư dạ dày
- Ung thư đại tràng hoặc polyp tuyến đại tràng
- Hội chứng Lynch hay ung thư đại tràn di truyền không do polyp (HNPCC)
- U bệnh da polyp tuyến gia đình ( FAP – Familial Adennomatous Polyposis)
3. Xét nghiệm gen có các đột biến liên quan đến ung thiw ( BRCA, TP53, PTEN) hoặc có người trong gia đình đột biến các gen này
4. Có các thói quen sinh hoạt xấu: Hút thuốc lá từ 30 năm trở lên, hiện vẫn đang hút hoặc đã bỏ thuốc trong 15 năm qua
5. Đã được chuẩn đoán hoặc điều trị các bệnh lý bên dưới
- Ung thư (carcinoma) tiểu thùy tại chỗ tuyến vú hoặc tăng sản ống tuyến vú không điển hình
- Chiếu xạ vào vùng cổ ngực từ 10-30 tuổi
- Nhiễm khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori) ở dạ dày.
- Teo dạ dày mạn tính
- Thiếu máu ác tính ( thiếu máu do thiếu vitamin B12)
- Chuyển sản niệm mạc ruột của dạ dày
- Đã mổ cắt một phần dạ dày
- Đã được chuẩn đoán polyp đại tràng, dạ dày khi nội soi trước đó
- Bệnh lý viêm đại tràng
- Bệnh xơ gan, gan nhiễm mỡ không do rượu
- Viêm gan B hoặc C
Các phương tiện tầm soát ung thư có giá trị hiện nay
Các phương tiện có giá trị cao trong tầm soát ung thư là những phương tiện có khả năng phát hiện bệnh cao, ít bỏ sót bệnh. Sau đây là một số phương tiện hiện nay được sử dụng nhiều trên thế giới để tầm soát ung thư:
1. Tầm soát ung thư vú
Nhũ ảnh là chụp X quang tuyến vú, có khả năng phát hiện ung thư vú không sờ thấy có giá trị nhất hiện nay trong tầm soát ung thư vú ở phụ nữ. Phương tiện này thường áp dụng cho phụ nữ trên 40 tuổi. Phụ nữ ở tuổi này mô tuyến (mô tạo sữa khi mang thai và cho con bú) thường ít hơn mô mỡ nên nhũ ảnh dễ phát hiện tổn thương ung thư hơn.
Chụp cộng hưởng từ (MRI) đề nghị tầm soát ung thư vú cho phụ nữ nguy cơ cao ung thư vú khi mang đột biến gen BRCA1 hoặc BRCA2, xạ trị thành ngực lúc 20-30 tuổi.
Ngoài ra, phát hiện sớm ung thư vú có thể bằng tự khám tuyến vú hằng tháng, đi khám lâm sàng định kỳ mỗi năm.
Siêu âm vú không phải là phương tiện tầm soát, vì khó phát hiện được tổn thương ung thư nhỏ biểu hiện bằng vôi hóa li ti, nhưng có vai trò hỗ trợ sau chụp nhũ ảnh nghi ngờ ung thư vú hoặc nhu mô vú dày.
2. Tầm soát ung thư cổ tử cung
Phết tế bào học cổ tử cung (còn gọi là xét nghiệm PAP) là dùng một que hoặc bàn chải phết vào cổ tử cung để lấy các tế bào và quan sát dưới kính hiển vi, có thể kết hợp với soi cổ tử cung để thấy rõ vùng cần phết. Giúp phát hiện các tổn thương tiền ung thư (dị sản) hoặc ung thư tiền xâm lấn, ung thư tại chỗ (giai đoạn 0).
Kết hợp thêm xét nghiệm ADN virut HPV đánh giá nguy cơ ung thư cổ tử cung một cách chính xác
3. Tầm soát ung thư phổi
Chụp CT xoắn ốc liều thấp, đây là một loại CT có độ phân giải cao và tốc độ nhanh giúp phát hiện tổn thương nhỏ và ít độc tính bởi liều xạ thấp.
X quang ngực có thể thay thế cho CT nhưng giá trị thấp hơn.
4. Tầm soát ung thư gan
Ung thư gan là một căn bệnh nguy hiểm và có tính di căn cao. Để tầm soát ung thư gan thì bạn cần thực hiện xét nghiệm AFP kết hợp với siêu âm cho nhóm nguy cơ cao như xơ gan, viêm gan B hoặc C, nghiện rượu.
5. Tầm soát ung thư trực – đại tràng
Thử máu ẩn trong phân và nội soi:
Bướu thường gây xuất huyết ngay cả khi còn nhỏ, do đó nếu xét nghiệm máu trong phân mà dương tính thì sau đó tiến hành nội soi để tìm tổn thương. Ngoài ra, có thể trực tiếp nội soi để phát hiện trực tiếp tổn thương ngay từ đầu. Nội soi không những giúp phát hiện ung thư sớm mà còn phát hiện được tổn thương tiền ung thư, thường dạng políp và qua đó cắt luôn políp này.
6. Tầm soát ung thư dạ dày
Cũng giống đại trực tràng, dạ dày là cơ quan hình ống, rỗng nên nội soi là phương pháp có giá trị nhất trong tầm soát. Nội soi giúp nhìn thấy trực tiếp tổn thương trong lòng dạ dày, nơi đây ung thư thường xuất hiện.
7. Tầm soát ung thư da và hốc miệng
Không cơ quan hay cấu trúc nào thuận lợi như da và hốc miệng. Da là cấu trúc bao bọc bên ngoài cơ thể, hốc miệng là cơ quan cửa ngỏ cơ thể, có thể nhìn thấy trực tiếp bằng mắt thường.
Thăm khám lâm sàng hốc miệng giúp phát hiện sớm tổn thương tiền ung thư như bạch sản, hồng sản hay một tổn thương nhỏ lâu lành trong hốc miệng.
Quan sát da có thể thấy được vết loét hay sùi, u cục nhỏ hay sự thay đổi tính chất một nốt ruồi.
8. Tầm soát ung thư tuyến giáp
Tuyến giáp là cơ quan nằm ngay trước cổ. Siêu âm là một phương tiện không có hại, chi phí thấp có thể phát hiện ung thư rất nhỏ, có thể phát hiện khi ung thư chỉ vài milimét. Một cách khác là khám cổ định kỳ có thể sờ thấy nhân giáp nhỏ.
9. Tầm soát Ung thư tuyến tiền liệt
Ung thư tuyến tiền liệt là một loại ung thư phát triển trong tuyến tiền liệt, một tuyến nhỏ nằm dưới bàng quang ở nam giới. Đây là loại ung thư phổ biến ở nam giới và thường phát triển chậm, nhưng có thể trở nên nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Có 2 phương pháp để tầm soát ung thư tuyến tiền liệt bao gồm
- Xét nghiệm PSA (Prostate-Specific Antigen): Đây là xét nghiệm máu đo nồng độ PSA trong máu. Mức PSA cao có thể chỉ ra ung thư tuyến tiền liệt, nhưng cũng có thể do các điều kiện khác như viêm tuyến tiền liệt hoặc phì đại tuyến tiền liệt.
- Khám trực tràng kỹ thuật số (DRE): Bác sĩ sẽ kiểm tra kích thước, hình dạng và kết cấu của tuyến tiền liệt thông qua trực tràng. Đây là một phương pháp bổ sung giúp phát hiện những bất thường mà PSA có thể không phát hiện.
Những người có yếu tố nguy cơ cao, chẳng hạn như người có tiền sử gia đình mắc ung thư tuyến tiền liệt hoặc người gốc Phi, có thể được khuyên nên bắt đầu tầm soát sớm hơn, từ 45 tuổi.
Sai lầm thường gặp khi tầm soát ung thư
Sử dụng xét nghiệm máu đơn thuần để tầm soát ung thư.
Xét nghiệm gene không có giá trị trong tầm soát ung thư mà chỉ cho biết nguy cơ (xác suất) mắc bệnh ung thư.
Không chú trọng việc thăm khám bệnh để xác định yếu tố nguy cơ của mỗi người bệnh, mà chỉ chú trọng xét nghiệm.
Tầm soát ung thư ở đâu ?
Hiện nay để tầm soát ung thư một cách chính xác thì bạn nên đến các cơ sở y tế chuyên nghiệp và uy tín hiện nay trên thị trường. Ở các bệnh viện lớn như Y Dược, bệnh viện Quân Y, bệnh viện Vinmec hay Hoàn Mỹ…đều có thể chuẩn đoán và tầm soát ung thư một cách tương đối chuẩn xác.
Ngoài ra, với các khách hàng không có điều kiện để y chuyển thì phòng khám gia đình Việt Úc là một trong những đơn vị uy tín cung cấp dịch vụ chăm sóc bệnh nhân ung thư tại nhà và dịch vụ tầm soát với các gói tầm soát vô cùng linh hoạt. Tất cả đều thực hiện bởi các bác sĩ chuyên môn nhiều năm kinh nghiệm, đang công tác tại các bệnh viện lớn trên cả nước, vui lòng xem danh sách đội ngũ bác sĩ Việt úc tại đây
Hãy liên lạc với chúng tôi khi bạn có nhu cầu tầm soát ung thư và chăm sóc sức khỏe cho bản thân.
Thông tin liên hệ:
PHÒNG KHÁM GIA ĐÌNH VIỆT ÚC
Hotline miễn phí Hà Nội: 1800 6896
Hotline miễn phí Hồ Chí Minh: 1800 6894
NHẬN TƯ VẤN MIỄN PHÍ
Nhận ngay tư vấn miễn phí từ đội ngũ chuyên viên của phòng khám gia đình Việt Úc.