Tăng cường hồi phục sau phẫu thuật (ERAS) – Xu hướng mới trong chăm sóc y khoa hiện đại

Trong y học hiện nay, một trong những bước tiến quan trọng nhất trong chăm sóc hậu phẫu chính là ERAS (Enhanced Recovery After Surgery – Tăng cường hồi phục sau phẫu thuật).

Đây không phải là một quy trình đơn lẻ mà là chiến lược chăm sóc toàn diện, kết hợp đa chuyên khoa từ ngoại khoa, gây mê hồi sức, dinh dưỡng cho đến phục hồi chức năng.

Điểm khác biệt lớn nhất của ERAS nằm ở việc trao quyền chủ động cho người bệnh: thay vì nghỉ ngơi thụ động và tuân theo những quy tắc truyền thống, bệnh nhân được giáo dục, tư vấn kỹ lưỡng và tham gia trực tiếp vào hành trình hồi phục của mình.

Theo  trang NLM – Thư viện Y khoa Quốc gia: Việc áp dụng ERAS giúp rút ngắn quá trình hồi phục sau phẫu thuật, giảm thời gian nằm viện chỉ còn khoảng 2 đến 3 ngày và hạ tỷ lệ biến chứng xuống 30 đến 50% – mở ra một cách tiếp cận hiện đại, an toàn và hiệu quả hơn trong chăm sóc y khoa.

3 Giai đoạn cốt lõi của quy trình ERAS

Chương trình ERAS được xây dựng dựa trên ba giai đoạn chính, mỗi giai đoạn bao gồm những can thiệp cụ thể để giúp bệnh nhân đạt kết quả điều trị tối ưu.

Giai đoạn chuẩn bị trước phẫu thuật

Giai đoạn này không chỉ đơn thuần là chuẩn bị các thủ tục hành chính, mà là quá trình tối ưu toàn diện thể trạng bệnh nhân – giúp họ bước vào ca mổ trong điều kiện tốt nhất.

Tư vấn và giáo dục

Bệnh nhân và gia đình được giải thích rõ về toàn bộ hành trình phẫu thuật – bao gồm các yếu tố nguy cơ, thời gian nằm viện dự kiến và vai trò chủ động của họ trong quá trình hồi phục. Nhờ vậy, người bệnh sẽ giảm bớt lo lắng và hợp tác tốt hơn với bác sĩ.

Ổn định thể trạng

Các bệnh nền như đái tháo đường hay tăng huyết áp cần được kiểm soát trước mổ. Bệnh nhân được khuyến cáo ngừng hút thuốc ít nhất 4 – 8 tuần và hạn chế rượu bia 4 tuần trước phẫu thuật để giảm nguy cơ biến chứng hô hấp và cải thiện kết quả điều trị.

Dinh dưỡng hợp lý

Thay vì nhịn ăn kéo dài, bệnh nhân được phép ăn thức ăn đặc đến 6 giờ và uống nước trong (trừ sữa) đến 2 giờ trước mổ. Đặc biệt, việc uống dung dịch giàu carbohydrate khoảng 2 giờ trước phẫu thuật giúp giảm tình trạng kháng insulin – phản ứng chuyển hóa thường gặp sau mổ.

Lưu ý: Khuyến cáo chi tiết sẽ khác nhau đối với từng trường hợp phẫu thuật cụ thể.

Chuẩn bị ruột

Thụt tháo chỉ thực hiện khi thật sự cần thiết trong một số loại phẫu thuật. Việc lạm dụng có thể gây mất nước và rối loạn điện giải.

Dự phòng y tế

Bệnh nhân được dùng kháng sinh dự phòng ngay trước khi rạch da để giảm nguy cơ nhiễm trùng. Các biện pháp phòng ngừa huyết khối tĩnh mạch cũng được áp dụng tùy mức độ nguy cơ.

Lưu ý về thuốc

Một số thuốc và thực phẩm chức năng có thể ảnh hưởng đến quá trình đông máu (như Vitamin E, tỏi, bạch quả, dầu cá, NSAIDs) cần được ngưng theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn trong phẫu thuật.

Giai đoạn can thiệp trong phẫu thuật: Giảm thiểu tác động xâm lấn

Mục tiêu chính trong giai đoạn này là tiến hành phẫu thuật hiệu quả nhưng vẫn giữ cho các chức năng sinh lý của cơ thể ít bị gián đoạn nhất.

Gây mê

Ưu tiên sử dụng các loại thuốc mê có tác dụng ngắn và các kỹ thuật gây tê vùng (như gây tê ngoài màng cứng) để giảm liều lượng thuốc mê toàn thân.

Cách này giúp giảm thiểu việc sử dụng thuốc giảm đau nhóm opioid, từ đó giúp tránh các tác dụng phụ như buồn nôn, nôn hay liệt ruột sau mổ.

Kỹ thuật phẫu thuật

Các phương pháp phẫu thuật ít xâm lấn như phẫu thuật nội soi hoặc phẫu thuật bằng robot được ưu tiên lựa chọn. Những kỹ thuật này giúp hạn chế sang chấn mô, giảm đau sau mổ, rút ngắn thời gian nằm viện và mang lại tính thẩm mỹ cao hơn.

Quản lý trong mổ

• Dịch truyền: Không truyền dịch quá nhiều để tránh phù nề mô và ruột – yếu tố có thể làm chậm hồi phục tiêu hóa.
• Duy trì thân nhiệt: Bệnh nhân được giữ ấm bằng thiết bị chuyên dụng nhằm giảm nguy cơ nhiễm trùng, giảm mất máu và hạn chế biến cố tim mạch.
• Ống thông và dẫn lưu: Chỉ đặt khi thật sự cần thiết, vì các ống này có thể gây khó chịu và cản trở việc bệnh nhân vận động sớm sau mổ.
• Dự phòng nôn và buồn nôn: Áp dụng chủ động ngay từ đầu để giúp người bệnh dễ chịu hơn khi tỉnh lại.

Giai đoạn chăm sóc và hồi phục sau phẫu thuật: Thúc đẩy quá trình chữa lành tự nhiên

Sau ca mổ, mọi nỗ lực từ giai đoạn chuẩn bị và điều trị đều được “phát huy” trong giai đoạn hồi phục. Lúc này, mục tiêu chính là hỗ trợ cơ thể tự chữa lành một cách an toàn và hiệu quả.

Giảm đau đa phương thức

Thay vì chỉ dựa vào một loại thuốc, bác sĩ thường phối hợp acetaminophen, NSAIDs cùng với gây tê vùng để kiểm soát cơn đau tốt hơn. Đồng thời, hạn chế tối đa việc phải dùng opioid và giảm nguy cơ tác dụng phụ.

Vận động sớm

Bệnh nhân được khuyến khích – hỗ trợ ra khỏi giường và đi lại trong thời gian sớm nhất ngay trong ngày đầu tiên. Vận động sớm giúp hô hấp tốt hơn, giảm nguy cơ hình thành cục máu đông và giữ cho khối lượng cơ không bị mất đi nhanh chóng.

Quản lý ống thông

Các loại ống thông tiểu và dẫn lưu sẽ được rút ra sớm nhất có thể để giảm nguy cơ nhiễm trùng và tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi lại của bệnh nhân.

Kiểm soát triệu chứng

Những triệu chứng khó chịu như buồn nôn hay nôn sau mổ đều được theo dõi và xử lý kịp thời. Đường huyết cũng được kiểm soát chặt chẽ, đặc biệt quan trọng với quá trình lành vết thương.

Dinh dưỡng sớm

Bệnh nhân được khuyến khích ăn uống nhẹ qua đường miệng ngay khi có thể, thường chỉ vài giờ sau mổ. Việc này không chỉ giúp ruột hoạt động trở lại – mà còn bổ sung năng lượng để vết thương mau lành, giảm phụ thuộc vào dịch truyền.

Lưu ý: Khuyến cáo chi tiết sẽ khác nhau đối với từng trường hợp phẫu thuật cụ thể.

Ăn uống sớm sau mổ giúp ruột nhanh hoạt động lại và bổ sung năng lượng cho cơ thể

Giai đoạn then chốt: Duy trì hồi phục ERAS tại nhà

Hành trình ERAS không dừng lại khi bệnh nhân xuất viện. Khoảng thời gian về sau, bệnh nhân bước vào một giai đoạn quan trọng không kém: tự chăm sóc và duy trì kết quả tại nhà. Trong bệnh viện, họ được theo dõi 24/7 bởi đội ngũ y tế – nhưng khi về nhà, trách nhiệm này chuyển giao cho chính bệnh nhân và gia đình.

Đây chính là giai đoạn tiềm ẩn nhiều thách thức. Cảm giác lo lắng, cơn đau hay thiếu kiến thức y khoa có thể khiến bệnh nhân vô tình đi ngược lại nguyên tắc hồi phục.

Thay vì vận động sớm, họ có thể chọn nằm bất động vì sợ đau. Thay vì duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học, họ ăn uống thất thường. Việc uống thuốc đúng giờ hay chăm sóc vết mổ đôi khi trở thành áp lực lớn.

Những sai lệch nhỏ này có thể để lại hậu quả nghiêm trọng: làm chậm quá trình hồi phục, tăng nguy cơ huyết khối, nhiễm trùng và mất đi lợi ích mà ERAS đã mang lại.

Chính vì vậy, khoảng trống chăm sóc sau xuất viện cần được “lấp đầy” bằng một giải pháp đồng hành chuyên nghiệp – giúp bệnh nhân và gia đình tự tin duy trì đà hồi phục ngay tại nhà.

Dịch vụ Điều dưỡng tại nhà PK Việt Úc – Đồng hành cùng hồi phục ERAS

Để hành trình hồi phục của bệnh nhân không bị gián đoạn sau khi xuất viện, PK Việt Úc cung cấp Dịch vụ Điều dưỡng tại nhà theo chuẩn ERAS. Đây là giải pháp giúp duy trì tính liên tục trong chăm sóc, giảm biến chứng và hỗ trợ bệnh nhân cùng gia đình vượt qua giai đoạn chuyển tiếp một cách an toàn, hiệu quả.

Hỗ trợ vận động sớm

Điều dưỡng viên sẽ đồng hành trong các hoạt động thường ngày, xây dựng kế hoạch vận động phù hợp với thể trạng (như cùng người bệnh đi dạo). Điều này giúp phòng ngừa huyết khối và giữ cơ bắp người bệnh luôn khỏe mạnh.

Đảm bảo dinh dưỡng và cho ăn sớm

Bệnh nhân được tư vấn dinh dưỡng chuyên sâu để xây dựng chế độ ăn hợp lý, thúc đẩy lành thương và cung cấp đủ năng lượng. Nguyên tắc “cho ăn sớm” của ERAS được áp dụng ngay tại nhà, giúp cơ thể hồi phục tốt hơn.

Lưu ý: Khuyến cáo chi tiết sẽ khác nhau đối với từng trường hợp phẫu thuật cụ thể.

Quản lý giảm đau đa phương thức

Điều dưỡng viên theo dõi và hướng dẫn sử dụng thuốc đúng y lệnh – đặc biệt với các phác đồ giảm đau đa phương thức không opioid. Điều này giúp bệnh nhân kiểm soát cơn đau, dễ dàng vận động mà không phải lo tác dụng phụ.

Chăm sóc vết thương chuyên nghiệp

Dịch vụ bao gồm các thủ thuật y tế cần thiết như thay băng, làm sạch vết mổ và cắt chỉ tại nhà. Việc chăm sóc vết thương theo đúng tiêu chuẩn y tế là yếu tố then chốt để ngăn ngừa nhiễm trùng, một trong những biến chứng nguy hiểm mà ERAS luôn nỗ lực giảm thiểu.

Chăm sóc vết thương chuẩn y khoa

Các thủ thuật như thay băng, vệ sinh vết mổ hay cắt chỉ được thực hiện tại nhà theo quy trình chuẩn, giảm nguy cơ nhiễm trùng – một trong những biến chứng thường gặp sau phẫu thuật.

Theo dõi và phát hiện sớm biến chứng

Điều dưỡng viên sẽ theo dõi thường xuyên các chỉ số sinh tồn và tình trạng vết mổ của người bệnh. Nhờ đó, mọi bất thường được phát hiện sớm để can thiệp kịp thời.

Hỗ trợ tinh thần

Không chỉ chăm sóc thể chất, điều dưỡng viên còn là người bạn đồng hành, lắng nghe và chia sẻ – để giúp bệnh nhân và gia đình giảm lo lắng, giữ tinh thần lạc quan. Đây chính là nền tảng quan trọng cho sự hồi phục toàn diện.

Dịch vụ Điều dưỡng tại nhà PK Việt Úc theo chuẩn ERAS giúp duy trì chăm sóc liên tục sau xuất viện, hỗ trợ bệnh nhân hồi phục nhanh và an toàn

Với đội ngũ điều dưỡng chuyên nghiệp và quy trình chăm sóc theo chuẩn ERAS – PK Việt Úc mang đến sự an tâm, an toàn và hiệu quả ngay tại ngôi nhà của bạn.

Liên hệ ngay để được tư vấn chi tiết!