Chỉ số BMI là gì? Cách duy trì BMI ở mức ổn định

Chỉ số BMI đánh giá thể trạng của con người, từ đó xác định nguy cơ thiếu cân – thừa cân. Nếu giá trị BMI không ở mức bình thường, bạn cần thay đổi lối sống và thói quen ăn uống – vận động để cải thiện. Cùng phòng khám gia đình Việt Úc tìm hiểu những thông tin về BMI qua bài viết sau nhé!

Chỉ số BMI là gì và công thức tính

BMI là viết tắt của Body Mass Index được dùng để đo lường chỉ số khối của cơ thể và đánh giá lượng mỡ. Một người có thể trạng khỏe mạnh phải có sự cân đối về chiều cao và cân nặng. Nếu như chỉ số không ở mức ổn định, con người sẽ bị suy dinh dưỡng hoặc béo phì gây nên nhiều hệ lụy cho sức khỏe.

Công thức tính chỉ số BMI: 

BMI = W/H²

Trong đó:

• BMI là chỉ số khối của cơ thể, đơn vị kg/m²
• W là cân nặng, đơn vị kg
• H là chiều cao, đơn vị m

Ví dụ về cách tính chỉ số BMI:

Một người nặng 45kg, chiều cao 1,55m có chỉ số BMI = 45/(1,55)²= 18,73 kg/m².

Ý nghĩa của các con số trong bảng BMI

Người châu Âu và châu Á có tạng người khác nhau do đó cũng có sự khác biệt trong bảng BMI. Sau đây là bảng phân loại mức độ gầy – béo của người châu Á và người châu Âu cũng như ý nghĩa của các con số này. 

Bảng chỉ số BMI

Lưu ý: Thang BMI – WHO dành cho người châu Âu và thang BMI – IDI&WPRO dành cho người châu Á.

Giải thích ý nghĩa

Từ bảng phân loại trên, chúng ta có thể tự đánh giá chỉ số khối của bản thân. Cụ thể như sau:

• Nếu BMI nhỏ hơn 18,5 kg/m2 thì bạn đang bị thiếu cân, suy dinh dưỡng và phải thay đổi phương pháp ăn uống, tập luyện để tăng cân. Trường hợp đã ăn uống, tập luyện phù hợp với cơ thể nhưng cân nặng vẫn tiếp tục giảm, bạn nên đến gặp bác sĩ để kiểm tra sức khỏe bởi có 1 số bệnh gây sút cân nhanh chóng.  
• BMI từ 18,5 – 24,9 kg/m2 (người châu Âu) và 18,5 – 22,9 kg/m2 (người châu Á) là giá trị bình thường. Bạn tiếp tục duy trì chế độ ăn uống – vận động – ngủ nghỉ như thường ngày.
• BMI lớn hơn hoặc bằng 25 kg/m2 (người châu Âu) và lớn hơn hoặc bằng 23 kg/m3 (người châu Á), bạn đã bị thừa cân. Hãy ăn kiêng và tập thể dục để lấy lại vóc dáng cân đối.
• Giá trị BMI từ 30 kg/m2 (người châu Âu) và từ 25 kg/m2 (người châu Á) cảnh báo tình trạng béo phì. Người béo phì phải chịu nhiều phiền toái trong cuộc sống, sức khỏe cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. 

Giá trị BMI không ổn định ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe?

Chỉ số BMI rất quan trọng vì ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Giá trị này cao hay thấp đều không tốt, nếu bạn không tìm cách cải thiện thì sức khỏe và tinh thần ngày càng suy giảm. Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ, tình trạng thừa cân hoặc thiếu cân có thể dẫn đến 1 số bệnh lý sau:

1. BMI thấp – thiếu cân: Nguy cơ cao mắc bệnh loãng xương, thiếu máu, tim mạch và suy giảm chức năng miễn dịch.
2. BMI cao – thừa cân, béo phì: Nguy cơ cao mắc bệnh cao huyết áp, mỡ máu, bệnh tiểu đường, tim mạch, bệnh đột quỵ, bệnh túi mật,…

Thiếu cân hay béo phì còn khiến người bệnh cảm thấy tự ti, ngại ngùng, ngại giao tiếp gây cản trở cho công việc và cuộc sống. Nếu người bệnh trầm uất trong 1 khoảng thời gian dài có thể gây rối loạn cảm xúc, trầm cảm. Do đó, mỗi người nên quan tâm tới chỉ số BMI của mình để không làm ảnh hưởng tới sức khỏe thể chất và tinh thần.

Mối liên hệ giữa BMI và WHR

BMI và WHR đều dùng để đánh giá thể trạng cơ thể. Tuy nhiên, chỉ số WHR bù đắp được những thiếu sót của BMI do xác định được sự phân bố mỡ trên cơ thể. BMI không phân biệt rõ ràng cơ và mỡ nên có thể không chính xác tuyệt đối với những người có khối lượng cơ lớn như vận động viên. 

Công thức tính WHR: 

WHR = [Chu vi vòng eo (cm) / Chu vi vòng mông (cm)]

Chúng ta có thể dựa vào chỉ số này để đánh giá mức độ nguy hiểm của thể trạng đối với sức khỏe. Cụ thể:

• Chỉ số WHR nhỏ hơn 0,9 (nam giới) và nhỏ hơn 0,7 (nữ giới) là giá trị bình thường, tốt cho cơ thể.
• Chỉ số WHR trên 1 (nam giới) và trên 0,85 (nữ giới) gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe do lượng mỡ trên cơ thể tương đối nhiều. 

Cách duy trì chỉ số BMI ở mức ổn định

Để duy trì chỉ số BMI ở mức ổn định, bạn có thể thay đổi lối sống, thói quen ăn uống và nghỉ ngơi. Dưới đây là 1 số cách cải thiện thể trạng, lấy lại vóc dáng cân đối và sức khỏe tốt cho người thừa cân hoặc thiếu cân.

Ăn uống khoa học

Nếu BMI cao và có dấu hiệu thừa cân béo phì, bạn nên thực hiện chế độ ăn kiêng để cải thiện cân nặng và vóc dáng. Bạn phải tính toán sao cho lượng thức ăn nạp vào cơ thể chuyển hóa thành calo không bị dư thừa. Hãy giảm bớt tiêu thụ đường, tinh bột và tăng cường chất xơ, vitamin. Bạn có thể chia nhỏ bữa ăn thành 4 – 6 bữa để giảm cảm giác đói khi tới bữa chính và tiêu thụ ít thức ăn hơn.

Người gầy có chỉ số BMI thấp nên ăn uống đầy đủ dinh dưỡng. Theo khuyến cáo, người thiếu cân phải tiêu thụ đủ 12kg tinh bột trong vòng 1 tháng. Đồng thời bổ sung đủ chất béo (chất béo thực vật tốt hơn động vật), protein, chất xơ, vitamin và khoáng chất cho cơ thể. 

Tham khảo thêm: chế độ ăn uống lành mạnh mà phòng khám gia đình Việt Úc đã chia sẻ trước đó.

Tập thể dục mỗi ngày

Tập thể dục không chỉ cải thiện vóc dáng mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tập luyện đều đặn mỗi ngày và có hướng dẫn của chuyên gia sẽ giúp bạn giảm cân hiệu quả, tăng cơ giảm mỡ. Với người gầy, vận động với cường độ vừa phải tăng cường quá trình trao đổi chất và hấp thu dinh dưỡng để hỗ trợ tăng cân.

Hãy tập luyện với cường độ phù hợp với sức khỏe, tránh gắng sức gây mất nước, rối loạn giấc ngủ, thay đổi tâm trạng,… Nếu cơ thể có sẵn bệnh lý liên quan tới tim mạch hay huyết áp, bạn nên hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi bắt đầu tập luyện.

Nghỉ ngơi hợp lý

Một trong những cách hiệu quả để duy trì chỉ số khối của cơ thể là nghỉ ngơi hợp lý. Một số người quá bận rộn, không quan tâm tới bản thân cũng không có thời gian nghỉ ngơi dẫn đến sụt cân. 

Người trưởng thành cần phải ngủ đủ 7 – 8 tiếng mỗi đêm và khoảng 30 phút mỗi buổi trưa để đủ năng lượng học tập, làm việc. Bên cạnh đó, bạn hãy cố gắng rèn luyện thói quen ngủ sớm dậy sớm. Khi nghỉ ngơi, bạn hãy giữ tâm lý thoải mái và thư giãn, hạn chế căng thẳng. 

Uống đủ nước

Uống đủ 2l – 2,5l nước mỗi ngày thúc đẩy quá trình trao đổi chất béo để giảm lượng mỡ trong cơ thể. Từ đó duy trì vóc dáng cân đối và săn chắc. Hơn thế nữa, uống đủ nước còn tốt cho da và các cơ quan khác của cơ thể.

Kết luận

Hi vọng bài viết mà phòng khám gia đình Việt Úc cung cấp sẽ giúp bạn có được cái nhìn tổng quát về chỉ số BMI và cách duy trì chỉ số này trong ngưỡng an toàn.

Chỉ số BMI là 1 trong những giá trị quan trọng để đánh giá thể trạng và tình hình sức khỏe của mỗi người. Bạn có thể chủ động duy trì sự ổn định của chỉ số này ngay từ hôm nay bằng cách thay đổi lối sống, thói quen ăn uống, tập luyện và nghỉ ngơi.