Chăm sóc giảm nhẹ giai đoạn cuối đời: Giúp người bệnh ra đi thanh thản hơn

Khi hành trình sự sống dần khép lại, điều người bệnh cần không còn là những nỗ lực kéo dài sự sống bằng mọi giá. Thay vào đó, họ cần sự an ủi, thấu hiểu và chăm sóc đúng cách để bớt đau đớn về thể chất, nhẹ nhàng về tinh thần và đủ tỉnh táo để nói lời cuối cùng với người thân.

Chăm sóc giảm nhẹ giai đoạn cuối đời không phải là “bó tay” hay từ bỏ điều trị – mà là một hành trình nhân văn giúp người bệnh được ra đi trong sự bình yên và trọn vẹn nhất có thể.

Chăm sóc giảm nhẹ cuối đời là gì?

Chăm sóc giảm nhẹ là một phương pháp chăm sóc y tế chuyên biệt, tập trung vào việc làm giảm các triệu chứng gây khó chịu và cải thiện chất lượng cuộc sống cho những người mắc các bệnh không thể chữa trị được, nhất là khi họ bước vào giai đoạn cuối của cuộc đời. Mục đích chính là giảm bớt sự đau đớn về thể chất, tinh thần và nâng đỡ người bệnh vượt qua những thời điểm khó khăn nhất.

Trong bối cảnh cuối đời, chăm sóc giảm nhẹ có thể được áp dụng song song với các phương pháp điều trị bệnh lý khác – hoặc trở thành trọng tâm chăm sóc chính khi các lựa chọn điều trị nhằm mục đích chữa khỏi không còn khả thi, hoặc khi tác dụng phụ của các phương pháp điều trị này trở nên nặng nề hơn lợi ích mà chúng mang lại.

Điều quan trọng cần hiểu là chăm sóc giảm nhẹ không đồng nghĩa với việc từ bỏ mọi nỗ lực y tế. Thay vào đó, đây là một sự chuyển hướng tập trung, một cách tiếp cận chủ động nhằm tối ưu hóa sự thoải mái và nâng cao chất lượng cuộc sống trong những ngày tháng còn lại – đảm bảo người bệnh được sống một cách có ý nghĩa và trọn vẹn nhất có thể.

Nhiều người cho rằng chăm sóc giảm nhẹ chỉ dành cho giai đoạn cuối đời, nhưng nó có thể được bắt đầu sớm hơn – tùy thuộc vào tình trạng và nhu cầu của người bệnh, nhằm mang lại lợi ích tối đa.

Mục tiêu cốt lõi của chăm sóc giảm nhẹ giai đoạn cuối đời

Mục tiêu cốt lõi của chăm sóc giảm nhẹ trong giai đoạn cuối đời là đa diện, hướng đến sự thoải mái toàn diện cho người bệnh:

Giảm đau và kiểm soát triệu chứng

Đây là ưu tiên hàng đầu – bao gồm việc giảm đau đớn do bệnh tật gây ra và kiểm soát các triệu chứng khó chịu khác như khó thở, mệt mỏi, buồn nôn, táo bón, mất ngủ… Việc kiểm soát hiệu quả các triệu chứng này giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn.

Nâng đỡ tinh thần và tâm lý

Bệnh tật trong giai đoạn cuối thường đi kèm với những gánh nặng tâm lý lớn như lo âu, sợ hãi, buồn chán, thậm chí là trầm cảm. Chăm sóc giảm nhẹ cung cấp sự hỗ trợ về mặt tinh thần, giúp người bệnh và gia đình đối mặt với những căng thẳng này, tìm thấy sự bình tâm và được thấu hiểu sâu sắc.

Duy trì phẩm giá và sự tự chủ

Chăm sóc giảm nhẹ tôn trọng những giá trị, mong muốn và quyền tự quyết của người bệnh. Mục tiêu là giúp họ duy trì phẩm giá cá nhân, cảm thấy được tôn trọng và có tiếng nói trong các quyết định liên quan đến việc chăm sóc bản thân, cho đến những giây phút cuối cùng.

Hỗ trợ tâm linh

Đối với nhiều người – những câu hỏi về ý nghĩa cuộc sống, cái chết và các vấn đề tâm linh trở nên quan trọng ở giai đoạn cuối đời. Chăm sóc giảm nhẹ tôn trọng tín ngưỡng cá nhân và hỗ trợ người bệnh tìm kiếm sự bình an nội tâm, sự hòa giải hoặc hoàn thành những ước nguyện tinh thần.

Khi các phương pháp điều trị nhằm mục đích chữa khỏi không còn mang lại hiệu quả hoặc gây ra những tác dụng phụ nghiêm trọng làm suy giảm chất lượng sống – thì chăm sóc giảm nhẹ sẽ giúp “chữa khỏi” bằng mọi giá.

Đây là một cách tiếp cận nhân văn và thực tế, ưu tiên sự thoải mái, chất lượng sống và phẩm giá của người bệnh khi đối diện với những giới hạn tự nhiên của cuộc sống.

Chăm sóc giảm nhẹ giúp người bệnh giảm đau, bớt khó chịu và duy trì chất lượng sống tốt nhất có thể

Lợi ích toàn diện của chăm sóc giảm nhẹ đối với Người bệnh và Gia đình

Chăm sóc giảm nhẹ mang lại những lợi ích thiết thực và sâu sắc không chỉ dành cho người bệnh, mà còn cho cả những người thân yêu của họ.

Đối với Người bệnh

Kiểm soát hiệu quả các triệu chứng thể chất

Giảm nhẹ đáng kể các cơn đau và những triệu chứng gây khó chịu cho người bệnh như khó thở, mệt mỏi, buồn nôn, táo bón, mất ngủ hay các vấn đề về da như loét do tỳ đè kéo dài.

Cải thiện trạng thái tinh thần và cảm xúc

Sự hỗ trợ tâm lý chuyên nghiệp và sự đồng hành của đội ngũ chăm sóc giúp giảm bớt lo âu, trầm cảm và nỗi sợ hãi trong tâm trí. Người bệnh cảm thấy được lắng nghe, thấu hiểu và không đơn độc trong cuộc chiến với bệnh tật.

Nâng cao chất lượng cuộc sống

Khi các triệu chứng thể chất và tinh thần được kiểm soát tốt, người bệnh có thể duy trì được một số hoạt động có ý nghĩa, dành thời gian chất lượng bên người thân và tìm thấy sự bình yên trong những ngày tháng cuối cùng.

Đối với Gia đình người bệnh

Giảm gánh nặng chăm sóc và căng thẳng tâm lý

Việc chăm sóc một người thân mắc bệnh nặng ở giai đoạn cuối đời là thử thách lớn cả về thể chất lẫn tinh thần. Chăm sóc giảm nhẹ giúp chia sẻ gánh nặng này, giảm bớt căng thẳng và lo lắng cho các thành viên trong gia đình.

Được hướng dẫn và hỗ trợ kiến thức, kỹ năng chăm sóc

Gia đình thường thiếu kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn để chăm sóc người bệnh một cách tốt nhất. Đội ngũ chăm sóc giảm nhẹ sẽ cung cấp những hướng dẫn cụ thể, đào tạo kỹ năng cần thiết để gia đình tự tin hơn trong việc chăm sóc người thân tại nhà.

Hỗ trợ tinh thần, giúp đối diện với quá trình mất mát

Chăm sóc giảm nhẹ không chỉ quan tâm đến người bệnh mà còn đồng hành cùng gia đình trong suốt quá trình diễn tiến của bệnh và cả sau khi người bệnh qua đời – giúp họ đối diện với sự mất mát, nhanh chóng vượt qua nỗi đau và ổn định cuộc sống.

Bằng cách giảm bớt gánh nặng cho người chăm sóc chính, cung cấp thông tin rõ ràng và hỗ trợ về mặt cảm xúc – chăm sóc giảm nhẹ góp phần duy trì sự ổn định và sự gắn kết của gia đình trong giai đoạn đầy thử thách này.

4 Trụ cột chính trong chăm sóc giảm nhẹ giai đoạn cuối đời của PK Việt Úc

PK Việt Úc áp dụng một phương pháp tiếp cận chăm sóc giảm nhẹ toàn diện, chú trọng đến việc giải quyết các nhu cầu đa dạng và phức tạp của người bệnh và gia đình họ.

Cách tiếp cận này dựa trên bốn trụ cột chính dưới đây – đảm bảo mọi khía cạnh của sự đau khổ đều được quan tâm và xoa dịu: 

Thể chất

Đây là nền tảng của chăm sóc giảm nhẹ, tập trung vào việc kiểm soát hiệu quả các triệu chứng thực thể mà người bệnh phải chịu đựng (đã chia sẻ ở trên). Khi các triệu chứng này được kiểm soát tốt, người bệnh mới có thể tập trung vào các khía cạnh khác của cuộc sống.

Tinh thần

Giai đoạn cuối đời thường đi kèm với nhiều cảm xúc phức tạp và tiêu cực. Phương pháp giải quyết các vấn đề tâm lý như lo lắng, sợ hãi, buồn chán, giận dữ, cảm giác cô đơn hay trầm cảm. Việc được lắng nghe, chia sẻ và nhận được sự hỗ trợ tâm lý chuyên nghiệp giúp người bệnh và gia đình đối phó tốt hơn với những cảm xúc này.

Xã hội

Bệnh tật không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân người bệnh mà còn gây ra những xáo trộn lớn về mặt xã hội. Phương pháp quan tâm đến các nhu cầu của gia đình, các vấn đề liên quan đến tài chính, công việc nhà cửa và duy trì các mối quan hệ xã hội quan trọng của người bệnh. Việc hỗ trợ giải quyết những vấn đề này giúp giảm bớt gánh nặng và lo toan cho cả gia đình.

Tâm linh

Nhiều người bệnh khi đối mặt với giới hạn của sự sống- các câu hỏi về ý nghĩa cuộc sống, cái chết và những nhu cầu tâm linh trở nên vô cùng quan trọng. Phương pháp giải đáp những dằn vặt – trăn trở đó, tôn trọng tín ngưỡng và các giá trị tinh thần của người bệnh, giúp họ tìm thấy sự bình an và thanh thản trong nội tâm.

4 Trụ cột này không tồn tại một cách riêng rẽ mà có mối liên hệ mật thiết và tác động qua lại lẫn nhau. Ví dụ, đau đớn thể chất không được kiểm soát (Thể chất) có thể dễ dàng dẫn đến tình trạng lo âu, trầm cảm (Tinh thần). Những lo lắng về tài chính hay gánh nặng cho gia đình (Xã hội) có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng thể chất và tinh thần. Tương tự, những câu hỏi chưa có lời giải đáp về ý nghĩa cuộc sống hay sự ra đi (Tâm linh) có thể gây ra những đau khổ tinh thần sâu sắc.

Ngược lại, việc kiểm soát tốt một khía cạnh có thể mang lại những tác động tích cực lan tỏa đến các khía cạnh khác. Một kế hoạch chăm sóc giảm nhẹ hiệu quả phải nhận diện và giải quyết đồng thời các nhu cầu trên cả bốn phương diện này, phản ánh sự hiểu biết sâu sắc về tính phức hợp của trải nghiệm người bệnh trong giai đoạn cuối đời.

PK Việt Úc áp dụng mô hình chăm sóc toàn diện với 4 trụ cột chính giúp người bệnh cuối đời được sống an yên nhất

Các hoạt động chăm sóc giảm nhẹ cụ thể tại nhà của PK Việt Úc

Đội ngũ y tế chuyên nghiệp của PK Việt Úc khi thực hiện chăm sóc giảm nhẹ tại nhà sẽ triển khai một loạt các hoạt động được cá nhân hóa, phù hợp với tình trạng và nhu cầu cụ thể của từng người bệnh:

• Đánh giá toàn diện: Thăm khám và đánh giá kỹ lưỡng tình trạng sức khỏe thể chất, tinh thần, xã hội và tâm linh của người bệnh.
• Xây dựng kế hoạch chăm sóc cá nhân hóa: Dựa trên kết quả đánh giá, một kế hoạch chăm sóc chi tiết được thiết lập, có sự tham vấn của người bệnh và gia đình.
• Theo dõi sát sao: Theo dõi liên tục các dấu hiệu sinh tồn (mạch, nhiệt độ, huyết áp, nhịp thở), diễn biến của các triệu chứng và sự đáp ứng với điều trị.
• Thực hiện y lệnh điều trị: Quản lý và cho người bệnh dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ – đặc biệt là các loại thuốc giảm đau, thuốc kiểm soát triệu chứng. Thực hiện truyền dịch tại nhà (nếu cần) và phù hợp với điều kiện của người bệnh.
• Chăm sóc triệu chứng cụ thể: Can thiệp y tế để giảm đau – giảm tình trạng khó thở, buồn nôn, nôn, táo bón. Chăm sóc các vết thương, đặc biệt là các vết loét do tỳ đè ở những bệnh nhân nằm lâu.
• Hỗ trợ vệ sinh cá nhân: Giúp đỡ người bệnh trong các hoạt động vệ sinh hàng ngày như tắm, gội, lau người, thay quần áo, vệ sinh răng miệng, hỗ trợ đại tiểu tiện – giữ cho cơ thể người bệnh luôn sạch sẽ và thoải mái.
• Hỗ trợ vận động và phòng chống loét: Hướng dẫn và hỗ trợ người bệnh thay đổi tư thế, thực hiện các bài tập vận động nhẹ nhàng – lăn trở thường xuyên để phòng ngừa các biến chứng do nằm lâu, đặc biệt là loét da.
• Tư vấn dinh dưỡng: Xây dựng chế độ ăn uống phù hợp với tình trạng bệnh lý và khả năng hấp thu của người bệnh – thường là các thức ăn lỏng, mềm, dễ tiêu hóa, chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày. Đảm bảo cung cấp đủ nước và dinh dưỡng cần thiết.
• Hỗ trợ tâm lý và tinh thần: Dành thời gian lắng nghe, chia sẻ, động viên và an ủi người bệnh cũng như các thành viên trong gia đình. Tạo một không gian tin cậy để họ có thể bày tỏ những cảm xúc và lo lắng của mình.

Chăm sóc người bệnh giai đoạn cuối: Những lưu ý quan trọng mà người thân cần nhớ!

Chăm sóc người bệnh giai đoạn cuối tại nhà đòi hỏi sự tận tâm, kiên nhẫn và một số kiến thức cơ bản để đảm bảo người bệnh cảm thấy an tâm nhất.

Tạo môi trường sống an toàn và thoải mái

• Không gian sống: Duy trì phòng ở của người bệnh luôn sạch sẽ, gọn gàng, yên tĩnh và thoáng khí. Tránh để phòng quá tối có thể khiến người bệnh cảm thấy sợ hãi hoặc bất an.
• Giường bệnh: Giữ giường bệnh luôn sạch sẽ, khô ráo, thay ga trải giường thường xuyên. Sử dụng các loại gối, đệm chuyên dụng hoặc sắp xếp gối mềm để người bệnh ở tư thế thoải mái nhất. Điều này còn giúp giảm đau và phòng chống loét do tỳ đè ở các vùng cơ thể chịu áp lực lớn.

Dinh dưỡng và Vệ sinh cá nhân

• Chế độ dinh dưỡng: Ưu tiên các loại thức ăn lỏng, mềm, dễ tiêu hóa như cháo, súp và sữa. Chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì ba bữa chính để người bệnh dễ hấp thu hơn. Đảm bảo người bệnh uống đủ nước – có thể là nước lọc, nước ép trái cây pha loãng. Thường xuyên làm ẩm môi cho bệnh nhân bằng son dưỡng hoặc gạc ẩm để tránh khô nứt.
• Vệ sinh cá nhân: Hỗ trợ người bệnh thực hiện vệ sinh cá nhân hàng ngày. Tùy theo tình trạng sức khỏe, có thể tắm nhanh bằng nước ấm, lau người bằng khăn ấm, vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng. Chăm sóc da bằng cách giữ da khô sạch, có thể xoa bóp nhẹ nhàng với kem dưỡng ẩm để tăng tuần hoàn và tránh khô da.

Giao tiếp, Lắng nghe và Đồng hành cùng người bệnh

• Sự hiện diện và lắng nghe: Dành thời gian ở bên cạnh người bệnh, ngay cả khi chỉ là im lặng ngồi cùng. Hãy là người lắng nghe chân thành, để người bệnh chia sẻ những suy nghĩ, cảm xúc, nỗi sợ hãi hay những mong muốn của họ. Nói chuyện với giọng điệu nhẹ nhàng, điềm tĩnh và tôn trọng.
• Tôn trọng và đồng cảm: Luôn tôn trọng những quyết định và mong muốn của người bệnh, bao gồm cả những yêu cầu về tâm linh hoặc tín ngưỡng. Đôi khi, những cử chỉ đơn giản như một cái nắm tay, một ánh mắt trìu mến có thể mang lại sự an ủi lớn lao hơn ngàn lời nói – giúp người bệnh cảm thấy được yêu thương và không cảm thấy cô đơn.

Theo dõi triệu chứng và tuân thủ hướng dẫn y tế

• Quan sát và báo cáo: Cần chú ý quan sát bất kỳ thay đổi nào trong tình trạng của người bệnh – sự xuất hiện của các triệu chứng mới hoặc các triệu chứng cũ trở nên nặng hơn. Báo cáo ngay cho đội ngũ y tế đang theo dõi để có hướng xử lý phù hợp.
• Tuân thủ y lệnh: Thực hiện nghiêm ngặt theo kế hoạch chăm sóc và các y lệnh của bác sĩ, điều dưỡng – đặc biệt là về việc sử dụng thuốc giảm đau và các loại thuốc điều trị triệu chứng khác. Không tự ý thay đổi liều lượng hoặc ngừng thuốc mà không có ý kiến của nhân viên y tế.

Việc lựa chọn các dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ tại nhà chuyên nghiệp của PK Việt Úc giúp người bệnh được sống những ngày cuối đời trong sự an lành, thoải mái tại chính ngôi nhà thân yêu. Đó là sự tôn trọng sâu sắc đối với cuộc sống và quyền được ra đi một cách nhẹ nhàng của mỗi con người.

Nếu bạn hoặc người thân đang chiến đấu với bệnh nặng giai đoạn cuối và cần hỗ trợ chăm sóc giảm nhẹ – hãy liên hệ với PK Việt Úc qua Hotline: 1800 6894. Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng giàu kinh nghiệm luôn sẵn sàng đồng hành, tư vấn và xây dựng kế hoạch chăm sóc cá nhân hóa – giúp người bệnh được sống nhẹ nhàng, ít đau đớn và mang lại sự an tâm cho cả gia đình.