Có thể nói cây hà thủ ô là cái tên khá quen thuộc tại Việt Nam. Hà thủ ô là một loại thảo dược được biết đến với nhiều công dụng trong y học cổ truyền và được trồng phổ biến tại các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam như Cao Bằng, Hà Giang, Lào Cai.
Cây hà thủ ô có dạng thân leo, lá màu xanh đậm và mọc um tùm, tạo thành các bụi rậm dày. Vào mùa ra hoa, cây thường cho ra những chùm hoa màu trắng ở ngọn. Rễ cây phát triển mạnh dưới lòng đất và tạo thành củ – phần dược liệu quan trọng nhất của cây, được dùng rộng rãi trong các bài thuốc dân gian.
Chúng ta thường biết đến cây hà thủ ô với công dụng làm đen tóc, ngăn chặn quá trình bạc tóc. Tuy nhiên, hà thủ ô còn có nhiều công dụng khác mà có thể bạn chưa biết. Cùng phòng khám gia đình Việt Úc tìm hiểu chi tiết trong bài viết này nhé.
Phân loại hà thủ ô và dược tính của từng loại
Hiện nay, hà thủ ô được phân thành hai loại chính là hà thủ ô đỏ và hà thủ ô trắng, mỗi loại có đặc điểm và dược tính khác nhau. Đây là yếu tố giúp người dùng lựa chọn loại hà thủ ô phù hợp nhất cho mục đích chữa bệnh.
1. Hà thủ ô đỏ
Hà thủ ô đỏ là loại phổ biến nhất và được đánh giá cao về dược tính. Cây có tính ôn, vị chát pha chút ngọt và đắng nhẹ, dễ nhận biết với củ màu nâu đen bên ngoài và ruột đỏ sẫm bên trong. Hà thủ ô đỏ chứa nhiều dưỡng chất và hoạt chất có lợi cho sức khỏe, được sử dụng rộng rãi để hỗ trợ điều trị các vấn đề như tóc bạc sớm, suy nhược cơ thể và các bệnh về gan.
Đây là loại thường được trồng nhiều do có dược tính cao hơn và mang lại giá trị kinh tế lớn cho người nông dân.
2. Hà thủ ô trắng
Loại hà thủ ô này mọc chủ yếu trong tự nhiên, thường có màu xám trắng bên ngoài và màu trắng ngà ở phần ruột củ. Mặc dù không phổ biến bằng hà thủ ô đỏ, hà thủ ô trắng vẫn có một số dược tính nhất định nhưng thường được đánh giá thấp hơn về giá trị dinh dưỡng và tác dụng y học. Chính vì thế, hà thủ ô trắng ít được trồng rộng rãi và chủ yếu được khai thác tự nhiên.
Công dụng của trà hà thủ ô với sức khoẻ
Hà thủ ô không chỉ là dược liệu truyền thống nổi tiếng với tác dụng làm đẹp tóc và cải thiện sức khỏe mà còn là bài thuốc quý cho nhiều vấn đề sức khỏe. Dưới đây là các công dụng hàng đầu của hà thủ ô mà bạn nên biết để khai thác tối đa lợi ích từ loại thảo dược này.
Hỗ trợ tiêu hoá
Hà thủ ô chứa anthraglycosid và anthraquinon – hai hoạt chất giúp kích thích hoạt động co bóp của ruột, hỗ trợ tiêu hóa và phòng chống táo bón hiệu quả. Những người có vấn đề về tiêu hóa hoặc táo bón mãn tính có thể sử dụng hà thủ ô như một biện pháp tự nhiên để cải thiện chức năng đường ruột.
Chữa rụng tóc và chống bạc sớm
Một trong những công dụng nổi bật nhất của hà thủ ô là khả năng ngăn ngừa rụng tóc và làm chậm quá trình bạc tóc. Theo kinh nghiệm dân gian, uống hà thủ ô thường xuyên trong khoảng 1 đến 2 tháng sẽ giúp mái tóc khỏe mạnh, giảm hẳn tình trạng tóc gãy rụng và bạc sớm.
Đây là công dụng lớn nhất của hà thủ ô và là giải pháp được nhiều người ưa chuộng nhờ tính tự nhiên và hiệu quả lâu dài.
Xem thêm bài viết: top các thực phẩm làm giảm rụng tóc
Cải thiện sức khoẻ hệ thần kinh
Lecithin – một dưỡng chất trong hà thủ ô, có tác dụng cải thiện sức khỏe hệ thần kinh và giảm thiểu tình trạng suy nhược. Lecithin còn có khả năng tăng cường sinh dịch huyết, giúp hệ thần kinh hoạt động ổn định và giảm căng thẳng, mệt mỏi.
Tăng cường sức đề kháng
Hà thủ ô giúp tăng cường sản sinh hồng cầu trong cơ thể, qua đó giảm thiểu nguy cơ thiếu máu và tình trạng suy nhược cơ thể. Sử dụng hà thủ ô đều đặn còn giúp cải thiện cảm giác thèm ăn, tăng cường hệ tiêu hóa và giúp giấc ngủ ngon hơn, mang đến sức khỏe dẻo dai và năng lượng tích cực.
Hỗ trợ cân bằng nội tiết tố ở nữ
Hà thủ ô có khả năng kích thích sản sinh estrogen – một loại hormone quan trọng ở phụ nữ, giúp giảm các triệu chứng tiền mãn kinh và cải thiện sức khỏe sinh lý nữ. Đây là một trong những ứng dụng tiềm năng của hà thủ ô trong y học hiện đại, giúp bổ sung estrogen từ tự nhiên và hỗ trợ sức khỏe sinh sản của phụ nữ.
Các kênh báo đài lớn như VTV16 hoặc các kênh tạp chí về sức khoẻ đều thừa nhân rằng hà thủ ô có rất nhiều công dụng tốt cho chị em phụ nữ.
Các công dụng khác của hà thủ ô
Ngoài những lợi ích chính kể trên, hà thủ ô còn được sử dụng để hỗ trợ điều trị nhiều vấn đề sức khỏe khác như:
- Suy thận và suy gan: Hà thủ ô có thể góp phần hỗ trợ chức năng của thận và gan, giúp cơ thể thải độc hiệu quả hơn.
- Sốt rét và đau lưng: Các hoạt chất trong hà thủ ô giúp giảm các triệu chứng đau nhức xương khớp và hỗ trợ điều trị một số bệnh nhiễm khuẩn.
- Cải thiện tình trạng thiếu sữa ở phụ nữ sau sinh: Hà thủ ô có thể giúp cải thiện tiết sữa và hỗ trợ phục hồi sức khỏe sau sinh.
- Cải thiện sức khỏe làn da: Thường xuyên sử dụng hà thủ ô có thể giúp cải thiện các vấn đề về da như viêm da, mụn nhọt và sạm da, mang lại làn da khỏe đẹp từ bên trong.
Hà thủ ô là dược liệu quý mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, tuy nhiên, nếu sử dụng sai cách, nó có thể gây ra nhiều vấn đề cho sức khỏe. Dưới đây là những ảnh hưởng tiêu cực và các lưu ý quan trọng khi sử dụng hà thủ ô để bạn đạt được hiệu quả cao mà không gây hại.
Tác dụng phụ khi sử dụng hà thủ ô sai sách
Do là thành phần tự nhiên hoàn toàn nên hà thủ ô ít khi có tác dụng phụ và phù hợp cho hầu hết mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm gặp thì vẫn có một số lưu ý về việc sử dụng hà thủ ô sai cách
Gây rối loạn tiêu hoá
Hà thủ ô tươi chứa hàm lượng anthraglycosid cao – một hoạt chất có tác dụng mạnh đến co bóp đường ruột, giúp nhuận tràng nhưng cũng có thể gây rối loạn tiêu hóa khi dùng quá liều. Điều này dẫn đến hiện tượng tăng tiết chất nhầy trong dạ dày và khiến phân lỏng, dẫn đến tiêu chảy. Vì vậy, những người có hệ tiêu hóa yếu hoặc có tiền sử mắc các bệnh về đường tiêu hóa nên đặc biệt thận trọng khi sử dụng hà thủ ô, nhất là ở dạng chưa qua chế biến.
Tê bì chân tay
Với tác dụng nhuận tràng mạnh, hà thủ ô khi dùng quá liều có thể khiến cơ thể mất đi lượng kali cần thiết cho quá trình chuyển hóa. Tình trạng này dẫn đến rối loạn điện giải và các triệu chứng như tê bì chân tay, cảm giác mệt mỏi và châm chích như kiến bò dưới da. Đây là tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng hà thủ ô sai liều lượng hoặc dùng liên tục trong thời gian dài mà không có sự theo dõi.
Gây ngộ độc gan
Một trong những tác dụng phụ nghiêm trọng nhất khi sử dụng hà thủ ô sai cách là nguy cơ ngộ độc gan. Ăn hoặc uống quá nhiều hà thủ ô, đặc biệt là ở dạng tươi hoặc chưa qua chế biến cẩn thận, có thể gây hại cho gan và làm tăng men gan. Để tránh ngộ độc, chỉ nên dùng với liều lượng hợp lý và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có tiền sử bệnh về gan.
Lưu ý khi sử dụng hà thủ ô
Cách để tối đa hoá hiệu quả với hà thủ ô
Để đạt hiệu quả cao khi sử dụng hà thủ ô và tránh các tác dụng phụ không mong muốn, bạn cần lưu ý các yếu tố dưới đây:
- Kiêng các thực phẩm có màu trắng như hành, tỏi, củ cải khi dùng hà thủ ô vì những thực phẩm này có thể làm giảm tác dụng dược liệu. Bên cạnh đó, cũng nên hạn chế các gia vị có tính nóng như gừng, ớt, và hạt tiêu, vì tính nóng sẽ phân tán các dưỡng chất trong hà thủ ô, làm giảm hiệu quả sử dụng.
- Kiên trì sử dụng trong thời gian dài để đạt được tác dụng làm đen tóc, thường kéo dài từ 6 tháng đến 1 năm, tùy thuộc vào cơ địa của mỗi người. Việc sử dụng đều đặn và đúng liều lượng sẽ mang lại kết quả tốt hơn.
- Không nên kết hợp với các thực phẩm có tính nóng. Do hà thủ ô có tính ôn, khi dùng có thể gây cảm giác nóng trong. Kết hợp với thực phẩm nóng sẽ làm gia tăng cảm giác này và gây khó chịu.
Đối tượng nên và không nên xài hà thủ ô
Hà thủ ô tuy tốt nhưng không phù hợp với tất cả mọi người. Những đối tượng sau nên tránh sử dụng hà thủ ô để tránh các tác dụng phụ và tình trạng không mong muốn:
- Người đang điều trị ung thư: Các chất trong hà thủ ô có thể ảnh hưởng đến quá trình điều trị.
- Người có vấn đề về tiêu hóa: Đặc biệt là những người bị viêm dạ dày hoặc viêm đại tràng, vì hà thủ ô dễ gây kích ứng và rối loạn tiêu hóa.
- Trẻ nhỏ dưới 3 tuổi: Hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ chưa hoàn thiện, dễ bị tác động bởi các dược liệu mạnh như hà thủ ô.
- Phụ nữ mới sinh: Cơ thể người phụ nữ sau sinh rất nhạy cảm và có thể chưa thích nghi với các dược chất có trong hà thủ ô.
Kết luận
Bài viết tuy khá dài nhưng hi vọng phòng khám gia đình Việt Úc đã mang được những kiến thức bổ ích cho bạn
Hà thủ ô là một loại dược liệu rất tốt nếu biết cách sử dụng đúng đắn và hợp lý. Tuy nhiên, nếu dùng sai cách hoặc không tuân theo liều lượng hợp lý, nó có thể gây ra nhiều tác dụng phụ và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Trước khi sử dụng, bạn nên tìm hiểu kỹ và, nếu có thể, tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn và đạt được hiệu quả tốt nhất từ dược liệu quý giá này.
NHẬN TƯ VẤN MIỄN PHÍ
Nhận ngay tư vấn miễn phí từ đội ngũ chuyên viên của phòng khám gia đình Việt Úc.