Rất nhiều người truyền tai nhau cũng như rất nhiều báo đưa tin về Vitamin D và coi đó như thần dược tự nhiên để phòng và chống ung thư. Tuy nhiên tất cả những điều đó đều nói rất chung chung và không hề có dẫn chứng khoa học cụ thể nào.

Bằng các bằng chứng khoa học hiện nay, Phòng khám gia đình Việt Úc sẽ đưa ra một các nhìn khách quan hơn trong bài viết này, hãy đọc bài viết để có thêm kiến thức cho mình trong việc phòng và chống ung thư.

1. Vitamin D là gì?

Theo thông tin gần đây nhất của Tổ chức Y Tế Thế Giới – WHO, Vitamin D có tác dụng đối với bệnh ung thư. Vitamin D được biết đến với vai trò thiết yếu trong việc nội cân bằng canxi trong máu, sức khoẻ của xương. Thiếu hụt vitamin D có thể dẫn đến bệnh còi xương ở trẻ em và nhuyễn xương ở người lớn.

Vitamin D được chia làm 2 loại:

– Vitamin D2 (hay ergocalciferol) từ thực vật

– Vitamin D3 (hay cholecalciferol) chủ yếu được tổng hợp từ da dưới tác động tia sáng UVB.

Để 2 loại này hoạt động thì phải trải qua quá trình chuyển hoá ở gan và thận thành 1,25(OH)2 vitamin D (hay calcitriol).

Vitamin D hoà tan được trong chất béo. Điều này có nghĩa là nó hấp thu được trong đường ruột, và sau khi hấp thu sẽ được dự trữ trong cơ thể, nhất là các mô mỡ.

Thế nên đây là một loại vitamin rất cần được chú ý đến liều lượng hợp lý để tránh trường hợp đạt ngưỡng độc tính (đau bụng, buồn nôn, tăng canxi trong máu dẫn đến nhồi máu cơ tim, suy thận…).

2. Vitamin D bao nhiêu là đủ với cơ thể?

Về hàm lượng, đúng như tên gọi của nó, vitamin – sự kết hợp của vital và minimum, vitamin D là chất thiết yếu nhưng chỉ cần với lượng rất nhỏ.

Theo Viện Ung Bướu Quốc Gia tại Hoa Kì (NCI), liều lượng khuyên dùng hằng ngày dành cho:

– Trẻ sơ sinh < 1 tuổi: 400 IU (International Units – đơn vị quốc tế) (10 mcg (microgram), hay 0.000010 gram)

– Người 1-70 tuổi: 600 IU (15 mcg)

– Người >70 tuổi: 800 IU (20 mcg)

Thực phẩm chứa vitamin D bao gồm sữa bột, cá (đặc biệt là cá hồi và cá thu) và trứng, nhưng hầu hết vitamin D trong cơ thể được tổng hợp từ da dưới tác động của ánh sáng mặt trời. Người từ 1-70 tuổi nếu tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hằng ngày và ăn uống đầy đủ chất có thể không cần bổ sung thêm vitamin D.

Theo Hiệp Hội Lawson Wilkins Chuyên Khoa Nội Tiết Nhi ở Mỹ, trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi, nếu sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chính và duy nhất, trẻ nên được bổ sung thêm 400 IU mỗi ngày kể từ ngày sinh vì sữa mẹ chứa hàm lượng vitamin D rất thấp. Còn nếu trẻ uống sữa bột, bạn nên chọn sữa có chứa vitamin D 40-100IU cho mỗi 100kcal.

Phụ nữ mãn kinh và người từ 70 tuổi trở lên nên bổ sung thêm vitamin D mỗi ngày (800 IU) ngay cả khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hằng ngày và chế độ ăn uống cân bằng vì nguy cơ loãng xương cao hơn so với nhóm người khác. Nhóm này và những bệnh nhân suy thận có thể được bác sĩ kê toa vitamin D với liều cao 6,000 IU 1 lần/ngày hoặc 50,000 IU 1 lần/tuần trong vòng 8 tuần.  

3. Tổng hợp Vitamin D từ ánh nắng mặt trời có thể gây ung thư da?

Theo WHO, khi da tiếp xúc với tia UVB, quá trình tổng hợp vitamin D luôn đi song song với nguy cơ cháy da, ung thư, và những tổn hại da liễu khác . Điều cần ghi nhớ là sự tổng hợp vitamin D giảm dần sau 5-10 phút tiếp xúc trực tiếp với UVB (da không sử dụng kem chống nắng hay được che phủ). Lượng thời gian đó còn tuỳ thuộc vào những yếu tố khác:

– Lượng 7-dehydrocholesterol có sẵn dưới da, đây là một chất tiền vitamin D3.

– Màu da: người có làn da sáng màu có thể tổng hợp vitamin D nhiều hơn người có làn da tối màu.

– Lượng UVB trong ánh sáng mặt trời, phụ thuộc vào:

 + Mùa trong năm: lượng UVB thường lên đỉnh điểm vào mùa hè.

 + Giờ trong ngày: đỉnh điểm UVB là từ 10 giờ sáng đến 3 giờ chiều.

 + Vĩ độ: vĩ độ càng tăng (từ xích đạo đến cực) thì lượng UVB càng giảm.

+ Mức độ mây che phủ và mức độ ô nhiễm không khí.

Vì vậy, Việt Nam với lượng UVB cao, 5-10 phút ở ngoài nắng mỗi ngày có thể xem là đủ để tổng hợp vitamin D cần thiết cho cơ thể. Còn những bạn đang sống ở vùng xa xích đạo, thời gian tắm nắng nên kéo dài hơn 10 phút hoặc bổ sung thuốc bổ vitamin D, đặc biệt vào mùa đông.

4. Vậy Vitamin D có ngăn ngừa bệnh và chữa bệnh ung thư?

Theo Viện Ung Bướu Quốc Gia tại Hoa Kì (NCI), ngành dịch tễ học quan sát được rằng những khu vực gần xích đạo hơn, với thời gian và lượng ánh sáng mặt trời cao có tỷ lệ mắc bệnh và tử vong vì bệnh ung thư thấp hơn so với những vùng gần cực bắc và cực nam. Từ quan sát đó, một số thí nghiệm nghiên cứu về tác dụng của vitamin D đối với ung thư được thực hiện trên chuột và tế bào ung thư của người trong ống nghiệm có được những khám phá sau:

– Tế bào ung thư có rất nhiều cổng nhận tín hiệu vitamin D (Vitamin D Receptor, hay VDR), và nếu những cổng VDR đó bị kích liên tục, sự phát triển tế bào ung thư có thể bị chậm lại.

– VDR còn được tìm thấy ở bạch cầu T và B. Bạch cầu giữ vai trò điều khiển quá trình viêm trong cơ thể và thường thúc đẩy sự phát triển tế bào ung thư ở gan, đường ruột và tuyến tiền liệt, nên vitamin D có thể được sử dụng để điều hoà hoạt động của bạch cầu và kìm hãm ung thư.

– Vitamin D có thể làm chậm hoặc ngăn quá trình phát triển mạch máu cung cấp chất dinh dưỡng cho chúng.

Cũng đã có rất nhiều nghiên cứu được thực hiện trên người, nhưng kết quả không thống nhất với nhau. Vì vậy chưa thể đưa ra kết luận được rằng vitamin D ngăn ngừa và chữa bệnh ung thư, nhưng có thể xem đây là một khả năng.

5. Kết luận

– Vitamin D là chất cần thiết cho cơ thể, nhưng chỉ cần một lượng rất nhỏ mỗi ngày.

– Có bằng chứng khoa học về khả năng ức chế ung thư của vitamin D, trên tế bào nuôi cấy trong ống nghiệm và trên động vật, nhưng vẫn chưa đủ bằng chứng trên nguời để kết luận về khả năng phòng và chống ung thư của vitamin D (liều thấp lẫn liều cao).

Lưu ý: Bài viết này chỉ có mục đích tham khảo, hoàn toàn không nhằm mục đích chữa trị bất cứ bệnh tật nào. Xin vui lòng trao đổi trực tiếp với bác sĩ hay điều trị viên có kiến thức và hiểu rõ về bệnh tình của bạn để được tư vấn thêm.

Nguồn: Kiến thức ung thư cho cộng đồng