Chăm sóc giảm nhẹ và chăm sóc cuối đời khác gì nhau?

Trong hành trình đối mặt với những căn bệnh hiểm nghèo hoặc khi cuộc sống dần đi đến giai đoạn cuối, việc đảm bảo chất lượng cuộc sống, sự thoải mái và phẩm giá cho người bệnh là vô cùng quan trọng. 

Tại Phòng khám gia đình Việt Úc, chúng tôi hiểu rằng chăm sóc giảm nhẹ và chăm sóc cuối đời không chỉ là những thuật ngữ y khoa, mà còn là sự đồng hành, thấu hiểu và hỗ trợ toàn diện cho cả người bệnh và gia đình. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn sâu sắc và chi tiết về hai khái niệm này, giúp bạn đưa ra những quyết định sáng suốt và chuẩn bị tốt nhất cho bản thân hoặc người thân yêu.

Hiểu rõ về chăm sóc giảm nhẹ

Chăm sóc giảm nhẹ là một lĩnh vực y tế đang ngày càng được công nhận về tầm quan trọng của nó trong việc cải thiện cuộc sống cho những người đang phải chịu đựng các bệnh lý nghiêm trọng.

Chăm sóc giảm nhẹ là gì? 

Chăm sóc giảm nhẹ (Palliative Care) là một phương pháp chăm sóc y tế chuyên biệt, tập trung vào việc giảm bớt sự đau đớn và các triệu chứng gây khó chịu khác cho những người mắc bệnh nghiêm trọng. 

Mục tiêu chính không phải là để chữa khỏi bệnh (mặc dù có thể được áp dụng song song với các liệu pháp điều trị bệnh), mà là để cải thiện chất lượng cuộc sống cho cả người bệnh và gia đình họ. Chăm sóc giảm nhẹ tiếp cận người bệnh một cách toàn diện, bao gồm các khía cạnh thể chất, tâm lý, xã hội và tinh thần. Đây là một cách tiếp cận dựa trên nhu cầu của người bệnh, không phụ thuộc vào tiên lượng bệnh.

Mục tiêu của chăm sóc giảm nhẹ 

Các mục tiêu chính của chăm sóc giảm nhẹ bao gồm:

• Giảm đau và kiểm soát các triệu chứng thể chất khác như mệt mỏi, khó thở, buồn nôn, chán ăn, mất ngủ.
• Hỗ trợ tâm lý, tình cảm cho người bệnh và gia đình, giúp họ đối phó với những căng thẳng do bệnh tật gây ra.
• Cải thiện giao tiếp giữa người bệnh, gia đình và đội ngũ y tế, giúp mọi người hiểu rõ hơn về tình trạng bệnh và các lựa chọn điều trị.
• Hỗ trợ người bệnh đưa ra các quyết định y tế phù hợp với mong muốn và giá trị của họ.
• Giúp người bệnh duy trì sự độc lập và tham gia vào các hoạt động có ý nghĩa càng lâu càng tốt.
• Hỗ trợ các nhu cầu tinh thần và tâm linh của người bệnh và gia đình.
• Điều phối chăm sóc giữa các chuyên gia y tế khác nhau để đảm bảo tính liên tục và toàn diện.

Ai là người cần chăm sóc giảm nhẹ? 

Chăm sóc giảm nhẹ không chỉ dành cho những người ở giai đoạn cuối đời. Bất kỳ ai, ở bất kỳ độ tuổi nào, đang phải đối mặt với một căn bệnh nghiêm trọng, đe dọa tính mạng hoặc làm suy giảm chất lượng cuộc sống đều có thể được hưởng lợi từ chăm sóc giảm nhẹ. 

Các bệnh lý thường gặp có thể cần đến chăm sóc giảm nhẹ bao gồm:

• Ung thư các loại
• Bệnh tim mạch (suy tim, bệnh mạch vành nặng)
• Bệnh phổi mãn tính (COPD, xơ phổi)
• Bệnh thận mãn tính giai đoạn cuối
• Bệnh gan nặng (xơ gan mất bù)
• Các bệnh lý thần kinh tiến triển (Alzheimer, Parkinson, xơ cứng teo cơ một bên – ALS)
• HIV/AIDS giai đoạn nặng
• Trẻ em mắc các bệnh lý phức tạp, đe dọa tính mạng.

Điều quan trọng là chăm sóc giảm nhẹ có thể được bắt đầu ngay từ khi chẩn đoán bệnh nghiêm trọng, không nhất thiết phải đợi đến khi các phương pháp điều trị chữa bệnh không còn hiệu quả.

Chăm sóc giảm nhẹ được cung cấp khi nào và ở đâu? 

Như đã đề cập, chăm sóc giảm nhẹ có thể được bắt đầu ở bất kỳ giai đoạn nào của một bệnh lý nghiêm trọng, ngay từ khi chẩn đoán và trong suốt quá trình điều trị. Chăm sóc giảm nhẹ có thể được cung cấp tại nhiều địa điểm khác nhau, tùy thuộc vào nhu cầu của người bệnh và nguồn lực sẵn có:

• Tại bệnh viện
• Tại nhà
• Tại các cơ sở chăm sóc dài hạn hoặc nhà dưỡng lão.
• Tại các trung tâm chăm sóc cuối đời (hospice)

Với đội ngũ chuyên gia y tế giàu kinh nghiệm, Phòng khám gia đình Việt Úc tự hào mang đến dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ tại nhà chuyên nghiệp và tận tâm.

>>> Đọc thêm: Dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ tại nhà Phòng khám gia đình Việt Úc

Chăm sóc giảm nhẹ có phải là dấu hiệu của sự từ bỏ điều trị? 

Đây là một quan niệm sai lầm phổ biến. 

Chăm sóc giảm nhẹ không có nghĩa là từ bỏ điều trị chữa bệnh. Ngược lại, nó có thể được cung cấp song song với các liệu pháp điều trị tích cực như hóa trị, xạ trị, phẫu thuật hoặc các liệu pháp điều trị bệnh đặc hiệu khác. 

Mục tiêu chính của chăm sóc giảm nhẹ là giúp người bệnh cảm thấy tốt hơn trong quá trình điều trị, kiểm soát các tác dụng phụ của thuốc và cải thiện khả năng chịu đựng các liệu pháp đó. Khi bệnh không còn khả năng chữa khỏi, chăm sóc giảm nhẹ sẽ trở thành trọng tâm chính của việc chăm sóc.

Tìm hiểu sâu về chăm sóc cuối đời

Chăm sóc cuối đời là một phần quan trọng trong hệ thống chăm sóc sức khỏe, tập trung vào việc mang lại sự thoải mái và phẩm giá cho những người đang ở giai đoạn cuối của cuộc đời.

Chăm sóc cuối đời là gì? 

Chăm sóc cuối đời (End-of-life care) là một hình thức chăm sóc đặc biệt dành cho những người được chẩn đoán mắc bệnh không còn khả năng chữa khỏi và được dự đoán chỉ còn một khoảng thời gian sống ngắn, thường là vài tháng, vài tuần hoặc vài ngày. 

Trọng tâm của chăm sóc cuối đời không phải là cố gắng kéo dài sự sống bằng mọi giá, mà là đảm bảo người bệnh sống những ngày tháng cuối cùng một cách thoải mái nhất có thể, giảm thiểu đau đớn và khó chịu, đồng thời tôn trọng những mong muốn và phẩm giá của họ. Chăm sóc cuối đời cũng bao gồm việc hỗ trợ cho gia đình người bệnh trong suốt quá trình này và cả sau khi người bệnh qua đời.

Mục tiêu của chăm sóc cuối đời 

Các mục tiêu chính của chăm sóc cuối đời bao gồm:

• Đảm bảo sự thoải mái tối đa cho người bệnh bằng cách kiểm soát hiệu quả cơn đau và các triệu chứng thể chất khác.
• Tôn trọng các quyết định, mong muốn và giá trị của người bệnh liên quan đến việc chăm sóc.
• Cung cấp hỗ trợ tâm lý, tình cảm và tinh thần cho người bệnh và gia đình.
• Giúp người bệnh và gia đình chuẩn bị cho sự ra đi một cách thanh thản.
• Tạo điều kiện để người bệnh có những giây phút ý nghĩa cuối đời.
• Hỗ trợ gia đình trong quá trình đau buồn và tang chế.

Khi nào bắt đầu chăm sóc cuối đời? 

Chăm sóc cuối đời thường bắt đầu khi:

• Các liệu pháp điều trị chữa bệnh không còn mang lại hiệu quả hoặc người bệnh quyết định ngừng điều trị vì lợi ích không còn vượt trội so với gánh nặng điều trị.
• Tiên lượng bệnh cho thấy người bệnh chỉ còn một khoảng thời gian sống giới hạn (thường là 6 tháng hoặc ít hơn, tuy nhiên đây chỉ là một ước tính).
• Mục tiêu chăm sóc chuyển từ “chữa bệnh” sang “chăm sóc để tạo sự thoải mái và nâng cao chất lượng cuộc sống còn lại”.

Quyết định chuyển sang chăm sóc cuối đời là một quyết định quan trọng và thường khó khăn, cần có sự trao đổi cởi mở giữa người bệnh, gia đình và đội ngũ y tế.

Chăm sóc cuối đời tại nhà và tại cơ sở y tế

• Chăm sóc cuối đời tại nhà: Nhiều người bệnh mong muốn được trải qua những ngày cuối đời tại nhà, trong môi trường quen thuộc, bên cạnh những người thân yêu. Điều này đòi hỏi sự hỗ trợ từ gia đình và có thể là các dịch vụ chăm sóc tại nhà chuyên nghiệp. Ưu điểm là sự thoải mái, riêng tư và gần gũi. Tuy nhiên, gia đình có thể gặp khó khăn trong việc quản lý các triệu chứng phức tạp hoặc cần hỗ trợ y tế 24/7.
• Chăm sóc cuối đời tại cơ sở y tế: Bệnh viện hoặc các trung tâm chăm sóc cuối đời (hospice) có thể cung cấp sự chăm sóc chuyên sâu hơn khi các triệu chứng trở nên khó kiểm soát tại nhà, hoặc khi gia đình không đủ khả năng chăm sóc. Ưu điểm là có sẵn đội ngũ y tế chuyên nghiệp và trang thiết bị cần thiết.

Lựa chọn nơi chăm sóc cuối đời phụ thuộc vào mong muốn của người bệnh, tình trạng bệnh, khả năng của gia đình và các nguồn lực sẵn có. Phòng khám gia đình Việt Úc có thể tư vấn và hỗ trợ điều phối để tìm ra giải pháp phù hợp nhất.

Sự khác biệt giữa chăm sóc giảm nhẹ và chăm sóc cuối đời

Hiểu rõ sự khác biệt và mối liên hệ giữa hai khái niệm này rất quan trọng để đảm bảo người bệnh nhận được sự chăm sóc phù hợp vào đúng thời điểm.

Ví dụ, một bệnh nhân ung thư có thể bắt đầu nhận chăm sóc giảm nhẹ ngay sau khi chẩn đoán để kiểm soát đau do khối u và buồn nôn do hóa trị, trong khi vẫn tiếp tục các đợt hóa trị. Nếu sau một thời gian, các phương pháp điều trị không còn hiệu quả và bệnh tiến triển đến giai đoạn cuối, mục tiêu chăm sóc sẽ chuyển hoàn toàn sang việc đảm bảo sự thoải mái, và lúc này, người bệnh sẽ nhận chăm sóc cuối đời (vẫn dựa trên các nguyên lý của chăm sóc giảm nhẹ).

Lợi ích của chăm sóc giảm nhẹ và chăm sóc cuối đời

Việc tiếp cận và nhận được các hình thức chăm sóc này mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho cả bệnh nhân và gia đình:

Đối với bệnh nhân

• Giảm đáng kể các triệu chứng khó chịu như đau, khó thở, buồn nôn, giúp bệnh nhân cảm thấy thoải mái hơn.
• Cải thiện chất lượng cuộc sống hàng ngày, cho phép bệnh nhân tham gia vào các hoạt động mà họ quan tâm nếu sức khỏe cho phép.
• Giảm bớt lo lắng, sợ hãi, và trầm cảm liên quan đến bệnh tật.
• Tăng cường cảm giác được tôn trọng và duy trì phẩm giá.
• Có cơ hội bày tỏ mong muốn và tham gia vào các quyết định chăm sóc của chính mình.
• Có thể giúp kéo dài cuộc sống trong một số trường hợp, không phải do điều trị bệnh mà do kiểm soát triệu chứng tốt hơn giúp cơ thể ổn định hơn.

Đối với gia đình và người chăm sóc

• Giảm bớt gánh nặng chăm sóc về thể chất và tinh thần.
• Nhận được sự hỗ trợ về mặt cảm xúc và tâm lý.
• Được cung cấp thông tin rõ ràng và trung thực về tình trạng bệnh và quá trình chăm sóc.
• Có thời gian và không gian để đối diện với sự ra đi của người thân một cách chuẩn bị hơn.
• Được hỗ trợ trong quá trình tang chế sau khi người bệnh qua đời.
• Tăng cường sự kết nối và giao tiếp trong gia đình.

Chăm sóc giảm nhẹ và chăm sóc cuối đời tại nhà

Đối với nhiều người, được ở trong môi trường quen thuộc, thoải mái của chính ngôi nhà của mình trong giai đoạn bệnh nặng hoặc cuối đời là một mong muốn sâu sắc. Thấu hiểu điều này, phòng khám gia đình Việt Úc cung cấp dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ và chăm sóc cuối đời tại nhà – một lựa chọn ngày càng phổ biến, cho phép bệnh nhân nhận được sự chăm sóc chuyên nghiệp mà không cần phải di chuyển đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế.

Tại phòng khám gia đình Việt Úc, việc chăm sóc tại nhà được thực hiện bởi đội ngũ y tế chuyên biệt của chúng tôi, bao gồm bác sĩ, điều dưỡng và các chuyên gia hỗ trợ khác. Đội ngũ của chúng tôi đến thăm nhà bệnh nhân định kỳ hoặc theo yêu cầu để:

• Đánh giá tình trạng sức khỏe và triệu chứng.
• Điều chỉnh thuốc và các liệu pháp để kiểm soát triệu chứng.
• Thực hiện các thủ thuật chăm sóc cơ bản.
• Tư vấn và hướng dẫn gia đình cách chăm sóc.
• Cung cấp hỗ trợ tinh thần và giải đáp thắc mắc.
• Phối hợp với các bác sĩ chuyên khoa khác của bệnh nhân.

Với dịch vụ chăm sóc tại nhà từ phòng khám gia đình Việt Úc, bệnh nhân được hưởng lợi từ sự thoải mái, riêng tư, gần gũi với gia đình và khả năng duy trì các thói quen sinh hoạt hàng ngày ở mức độ cho phép.

Liên hệ ngay phòng khám gia đình Việt Úc để được tư vấn!